بررسي شيمي كاني، دما- فشار و دگرگوني زمين‌ساختي گارنت آمفيبوليت‌هاي تخت سليمان، شمال غرب تكاب

Mineral chemistry, P-T and tectonometamorphic evolutions of garnet amphibolites from the Takht-e-Soleyman, NW Takab

مجموعه دگرگوني تخت سليمان با طيف سنگ­شناسي گسترده شامل انواع سنگ­هاي دگرگوني رسي، بازيك و مرمر بوده كه در شرايط رخساره شيست سبز تا آمفيبوليت و گرانوليت دگرگون شده­اند. سنگ­هاي آمفيبوليت در درجه دگرگوني­هاي بالا ذوب شده و ميگماتيت­هاي مافيك در اين ارتباط تشكيل شده­اند. كاني­هاي دگرگوني اوج در گارنت آمفيبوليت­هاي فشار بالا به طور كامل توسط سيمپلكتيت دما فشار متوسط پلاژيوكلاز-هورنبلند جايگزين شده است. شرايط P-T دگرگوني اوج (M1) سنگ­هاي گارنت آمفيبوليت به دليل نبود كاني­هاي دگرگوني اوج و تركيب شيمي مناسب مشخص نيست. شرايط دما و فشار دگرگوني پسرونده (M2) در گارنت-آمفيبوليت بر اساس شواهد بافتي، كاني­شناسي و تركيب شيمي كاني­هاي در حال تعادل در دو مرحله تعيين شد: (1) دگرگوني پسرونده در شرايط كاهش فشار M2-a و (2) مرحله سردشدگي در طي بالا آمدگي و فرسايش سنگ­ها M2-b. شرايط دما و فشار تبلور در مرحله (M2-a) حدود oC 700-650 وkbar 8-7 و در مرحله (M2-b) حدود oC 570-510 وkbar 6-5/5 به دست آمد. بر اساس شواهد بافتي، كاني­شناسي، محاسبات دما و فشار و مسير ساعتگرد تغييرات P-T پسرونده در گارنت آمفيبوليت­ها نتيجه مي­شود نخستين قسمت مسير P-T با شيب تند dP/dT كاهش شديد فشار را نشان مي­دهد كه احتمالاً بتوان آن را در رابطه با عملكرد گسل­هاي تراستي در طي ضخيم شدگي پوسته­اي و برخورد قاره­اي در نظر گرفت. در صورتيكه قسمت دوم مسير P-T دگرگوني پسرونده در طي سردشدگي و بالا آمدگي سنگ­ها به علت نازك­شدگي و فرسايش پوسته­اي ثبت شده است. بر اين اساس رخداد دگرگوني پسرونده و بالا آمدگي گارنت آمفيبوليت­ها در مجموعه دگرگوني تخت سليمان با مدل ضخيم­شدگي پوسته­اي و نازك­شدگي بعدي آن طي فازهاي كشش بعد از فشارش مرتبط با فاز لاراميد طي بسته شدن نئوتتيس همخواني دارد

The Takht-e-Soleyman complex is formed from various rock types including metapelites, metabasites and marbles which are metamorphosed under green schist through amphibolite to granulite facies. The amphibolites have been melted partially under high temperatures and mafic migmatites are formed in this regard. The pick metamorphic minerals of garnet amphibolites have been completely replaced by the low temperature plagioclase-hornblende symplectite. So, the pick metamorphic P-T conditions of these rocks (M1) have not been recognized due to the lack of proper mineral assemblage and chemistry of phases. The retrograde P-T conditions (M2) have been determined on the basis of textural evidence, equilibrium mineral assemblage and mineral chemistry as two stages: (1) the retrograde metamorphism as strong decreasing of pressure (M2-a) and (2) cooling and decompression stage during exhumation of the rocks (M2-b). The temperature and pressure conditions during M2-a and M2-b have been obtained as 650°C-700°C at 7-8 kbar and 510°C-570°C at 5.5-6 kbar, respectively. Considering textural evidence, mineral assemblage, thermobarometry estimations and clockwise retrograde P-T paths of the investigated rocks it can be considered that the first section of P-T path with deep dP/dT sleep indicates strong decreasing of pressure most probably related to thrust faulting resulted from crustal thickening during continental collision, whereas the second part of P-T path has been formed by cooling of the rocks related to crustal thinning and exhumation processes. So the retrograde metamorphism and exhumation of the Takht-e-Soleyman garnet amphibolites is consistent with the crustal thickening and its subsequent thinning due to compressions and extensions related to the Laramid orogenic phase during closuring of Neotethys.