پديد آورندگان :
نارويي، حسين دانشگاه فردوسي مشهد - گروه پژوهشي اكتشاف ذخاير معدني شرق ايران , ملك زاده شفارودي، آزاده دانشگاه فردوسي مشهد - گروه پژوهشي اكتشاف ذخاير معدني شرق ايران , كريم پور، محمدحسن دانشگاه فردوسي مشهد - گروه پژوهشي اكتشاف ذخاير معدني شرق ايران
كليدواژه :
اسكارن آهن حرارت پايين , مگنتيت , ژئوشيمي توده نفوذي , زبركوه , زون تكتونيكي كاشمر- كرمان
چكيده فارسي :
منطقه اكتشافي زبركوه در جنوب‌باختري شهرستان بردسكن در استان خراسان جنوبي و در شمال‌خاوري ايران جاي دارد. سنگ‌هاي كربناته دگرگون‌شدة سازندهاي ريزو و سلطانيه فراوان‌ترين سنگ‌هاي اين منطقه هستند و توده‌هاي سينوگرانيتي و سينوديوريتي درون آنها نفوذ كرده‌اند. برپايه يافته‌هاي صحرايي و آزمايشگاهي (مانند: كنترل ساختاري پهنه اصلي كانه‌دار، پيدايش جانشيني متاسوماتيسم كه با كاني‌هاي آب‌دارِ كم دما و همراهي مگنتيت و پيريت با كلريت، اپيدوت، كلسيت و كوارتز شناخته مي‌شود)، كاني‌سازي آهن منطقه از نوع اسكارن‌ِ كم دماست. شايد در اين منطقه، توده آذرين درونيِ جوان‌تر ديگري در ژرفايِ خاستگاهِ كاني‌سازي آهن است. محلول گرمابي كانه‌دار از راه گسل و يا مرز توده آذرين دروني و سنگ كربناته به بالا راه پيدا كرده و پيدايش كانسنگ را در پي داشته است. عيار آهن از 54 تا 65 درصد است و مقدار سولفور تا بيش از 3 درصد مي‌رسد. شيمي كاني مگنتيت و فراواني Ti، V، Al، Mn، Ni و Cr نيز همانند اندوخته اسكارن است. توده بيوتيت‌سينوديوريت ميزبان بافت هيپ‌ايديومورف گرانولار داشته و بيشتر كاني‌هاي پلاژيوكلاز، آلكالي‌فلدسپار، بيوتيت و آپاتيت دارد. اين توده از نوع آلكالن سري پتاسيم است كه در جايگاه درون‌صفحه‌اي پديد آمده است. غني‌شدگي شديد از عنصرهاي LREE، LILE (مانند: Rb، Cs، Ba و K)، HFSE (مانند: Nb، Zr، Ti) و عنصر P از ويژگي‌هاي اين ماگماست. خاستگاه ماگماي مادر اين توده، ذوب‌بخشي درجه پايين گارنت لرزوليت گوشته آستنوسفري تا مرز آستنوسفر- ليتوسفر است.
چكيده لاتين :
The Zeber Kuh prospect area is located southwest of Bardaskan, South Khorasan province, in the northeastern Iran. Lithologically, the area includes Rizu and Soltanieh Formations metamorphosed carbonate rocks, which were intruded by syenogranitic and syenodioritic intrusions. Field observations and laboratory studies such as structural controls of orebody, metasomatic replacement and formation of low temperature H2O-bearing minerals, and the occurrence of magnetite and pyrite associated with chlorite, epidote, calcite, and quartz indicate that the iron mineralization is low temperature skarn-type. The source of Fe mineralization is probably a younger intrusive rock at depth. Hydrothermal ore fluid was ascended within fault zone and/or contact between the intrusive rock and the carbonate unit and generated orebody. Iron grade ranges from 54 to 65 wt.% and sulfur value is > 3 wt.%. Magnetite chemistry and Ti, V, Al, Mn, Ni, and Cr contents are similar to skarn deposit. Biotite syenodiorite host rock has hypidiomorphic granular texture and it consists of plagioclase, K-feldspar, biotite, and apatite minerals. Chemically, this intrusive rock is K-series alkaline type, which was generated in within plate zone. This magma is characterized by strong enrichment in LREE, LILE (Rb, Cs, Ba, and K), HFSE (Nb, Zr, and Ti), and P elements. The primary magma is produced by low degree partial melting of garnet lherzolite from asthenospheric to boundary of asthenospheric-lithospheric mantle.
