مدل پيشبرد ديپلماسي علم و فناوري در كشور از زاويه مطالعات ميان‌رشته‌اي نظام‌هاي آموزش عالي و سياست خارجي؛ مورد مطالعه: دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي

A Model for Improving Science Diplomacy through Interdisciplinary Aspects in Higher Education and Foreign Policy Systems: Case Study of K.N. Toosi University

بـا توجـه بـه پيشـرفت هاي علمي اخير در جمهوري اسـلامي ايران ، پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فناوري در اولويـت برنامه هـاي راهبـردي كشـورمان قـرار گرفتـه اسـت . مقالـه حاضـر به لحـاظ پرداختـن بـه نقـش نظام هـاي آمـوزش عالـي و سياسـت خارجـي در پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فنـاوري ، از نـوع پژوهش هـاي ميان رشـته اي نوآورانـه اسـت و بـراي نخسـتين بار بـا ايجـاد رابطـه اي دوسـويه از طريـق پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فنـاوري ، دو حـوزه مديريـت آمـوزش عالـي كشـور و سياسـت خارجـي را بـه هـم پيونـد مي دهـد؛ همچنيـن بـر مبناي هـدف ، از نوع كاربـردي و از نظر نحوه جمـع آوري اطلاعات ، پيمايشي است . براي پاسخ به پرسش هاي پژوهش ، از دو روش كيفي )مصاحبه نيمه ساختاريافته ( و كمـي )پرسـش نامه ( اسـتفاده شـده اسـت . جامعـه آمـاري در روش كيفـي ، 6 نفـر از صاحب نظـران حوزه هـاي آمـوزش عالـي و سياسـت خارجـي )به لحـاظ ماهيـت بين رشـته اي پژوهـش ( هسـتند كه در مصاحبه شـركت كرده اند. جامعه آماري براي ابزار كمي نيز اعضاي هيئت علمي دانشـگاه صنعتي خواجـه نصيرالديـن طوسـي هسـتند. يافته هـاي به دسـت آمده از اين پژوهـش ، بيانگر كارآمـدي آن در سياسـت گذاري هاي دو حـوزه مورداشـاره اسـت و مـدل نهايـي شـامل 3 بعـد و 30 مولفـه بـراي پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فنـاوري در كشـور و 5 عامـل و 21 مـلاك ، بـراي ارتقـاي نقـش نظـام آمـوزش عالـي در پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فنـاوري اسـت . توسـعه ظرفيت هـاي كشـور در مسـير پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فنـاوري در همـه اركان جامعـه ، به ويـژه جامعـه علمـي و توسـعه همكاري هـاي علمـي و فناورانـه ميـان نهادهـاي علمـي كشـور و همچنيـن تسـهيل فراينـد صـدور رواديـد و تسـهيلات ويـژه بـراي جامعه علمي ايران و ديگر كشـورها، در راسـتاي توسـعه دادوسـتدهاي دانشگاهي ، از مهم ترين پيشنهادهاي كاربـردي ، بـه دو نظـام موردمطالعـه ايـن پژوهـش بـراي پيشـبرد ديپلماسـي علـم و فناوري اسـت .

Science diplomacy is a developing foreign policy and international relationship among nations is affected by science and technology. Because of the major role of higher education in the production and dissemination of science and new technology, this important organization has always been attractive. This study is an investigation into measurements and factors for developing science diplomacy and the role of higher education as a fundamental factor in foreign diplomacy. This study is of applied type. The researcher-made questionnaire is the tool for data gathering in this paper. The sample in this research is composed of the faculty members of Khajeh Nasir Toosi University. The results show and confirm 3 dimensions and 33 elements for developing science diplomacy and 5 factors and 21 measurements for the role of higher education in developing science diplomacy. The main suggestions for higher education and foreign policy are developing infrastructure, developing international cooperation among universities, and finding solutions for shared challenges especially among neighboring countries