بررسي مباني فكري سهروردي با تأثير از مكتب هرمسي

Survey of Soherewardi’s thoughts with the effect Hermetic religion

در قلمرو فرهنگ و حكمت اسلامي، حوزۀ عرفان و تصوف از ظرفيت ويژهاي برخوردار بوده‌‌است. پيشينۀ اين قلمرو از فرهنگ حكمي ‌ما همواره محل تلّاقي سنّتهاي گوناگون به ويژۀ سنّتهاي تأويلي و باطني مشرق زمين بوده‌‌است و گويا بيشترين انعكاس سنّت هرمسي را بايد در حكمت، عرفان و تصوف اسلا‌‌مي ‌جستجوكرد. اين پژوهش، يك مطالعۀ تطبيقي در زمينۀ آراء و عقايد حكمي- اشراقي سهروردي با انديشه‌هاي هرمسي ‌‌است. آيين هرمسي يكي از قديميترين سنّتهاي فكري در تاريخ تمدن بشري‌‌ بوده كه به شيوه‌هاي گوناگون بر انديشه‌هاي فلسفي بعد از خود تأثير گذاشته‌‌است. نگارنده در پاسخ به اين پرسش كه آيا سهروردي از تفكر هرمسي تأثير پذيرفته است، پس از مطالعۀ آثار سهروردي و نيز مكتوبات هرمس به روش توصيفي-تحليلي به اين نتيجه دست يافت كه شيخ اشراق، از جمله كساني‌‌ است كه تأثيرپذيريش از مكتب هرمسي، بيش از آن‌‌ است كه خود در آثارش بيان ‌‌ميدارد. همچنين بنيان تفكرات اشراقي او در باب شناسايي پير و ولي، اعتقاد به سلسله مراتب نوري، اعتقاد به برتري عقل اول، طباع تام، ‌‌استحاله و كيمياگري و كشف و شهود، اسارت روح و ... با افكار و انديشه هاي هرمس در يك مسير قرار ‌‌ميگيرد.<-p>

In The context of Islamic culture and philosophy, Sufism and mysticism always have been a special capacity. The background of this realm of our wisdom culture always have been the place of later section of various traditions especially oriental periphrastic and inward traditions. We should seek the most reflection of Hermetic thoughts in Islamic mysticism and wisdom. This article devoted to Sohrewardi’s thoughts and Hermetic thoughts with comparative- analytic look. Hermetic religion one of the oldest thought traditions in the history of human civilization that greatly affected on philosophical and mystical after itself. This article written in the method of Analytical descriptive and it shows that Sohrewardi’s philosophy is influenced by Hermetic tradition even more than sohrewardi directly confesses. and the base of his thoughts get on the same way of Hermetic thoughts, especially on knowing Preceptor, light scales, First intellect, Perfect natures, Alchemy, Transmutation, intuition, Soul captivity