تأثير نوسان‌هاي دماي سطح آب درياي خزر بر بارش فصول زمستان و بهار نواحي شمالي و جنوب غربي ايران

در اين پژوهش ميزان تأثير دماي سطح آب درياي خزر(SST) بر بارش فصلي نواحي شمالي و جنوب غربي ايران مورد ارزيابي قرار گرفت. دوره‌هاي گرم، سرد و پايه(شرايط معمولي دماي سطح آب دريا) تعريف و ميانه بارش در هر دوره(به ترتيب Rw ،Rc ،Rb ) محاسبه و از مقادير نسبت‌هاي Rw/Rb, Rc/Rb, Rc/Rw، و به منظور ارزيابي ميزان تأثير اين شرايط بر بارش استفاده شد. روشن گرديد كه سردي بيش از معمول سطح درياي خزر در زمستان منجر به افزايش بارش زمستانه در ناحيه غربي و مركزي اين دريا، مناطق مركزي و جنوبي استان فارس و تمام ايستگاه‌هاي استان خوزستان مي‌شود. نتايج نشان داد، وقوع شرايط گرم در دماي درياي خزر عموماً موجب 20 درصد كاهش در بارش فصل زمستان در سواحل درياي خزر و نواحي شمالي استان‌هاي فارس و خوزستان شده است. در فاز گرمSST زمستانه، تمام ايستگاه‌هاي مورد بررسي در نواحي ساحلي درياي خزر با افزايش بارش بهاره همراه مي‌باشند. بيشترين تأثير در بندر انزلي و آستارا ديده شد، به نحوي كه وقوع فاز گرم دماي دريا موجب 80% افزايش در بارش اين دو ايستگاه و در مقابل وقوع شرايط سردSST زمستانه منجر به كاهش بارش بهاره در ناحيه غربي درياي خزر شده است. هم‌چنين مباني فيزيكي مربوط به تأثير دماي سطح آب درياي خزر بر بارش نواحي جنوب ايران تشريح گرديد. نتايج نشان داد كه نوسان‌هاي دماي سطح آب درياي خزر بيانگر پايداري زماني و مكاني سامانه پرفشار سيبري بوده و بنابراين مي‌تواند در پيش‌گويي وضعيت بارش ايران مورد استفاده قرار گيرد.