كليدواژه :
آسياي مركزي , سياست خارجي , هويت مشترك , سازه‌انگاري , روابط بين‌الملل
چكيده فارسي :
آسياي مركزي به‌عنوان بخشي از گستره حوزه تمدني ايران با عنايت به اشتراكات و پيوندهاي هويتي، تاريخي، سياسي، فرهنگي، اعتقادي و اقتصادي و توجه بسياري از كشورهاي منطقه‌اي و بين‌المللي به اين منطقه، بررسي و مطالعه در اين خصوص را براي ايران ضروري كرده است. ايران پس از استقلال منطقه، تلاش‌هاي گسترده‌اي را در توسعه مناسبات خود با كشورهاي منطقه آغاز كرده است آنچه مسلم است اينكه گرايش‌هاي مختلفي همچون تاريخ مشترك، مرزهاي طولاني، دوره‌هاي طولاني نفوذ فرهنگ ايراني در اين منطقه و زمينه‌هاي اقتصادي اين جمهوري‌ها را به سمت ايران مي‌كشاند توفيق ايران در تأثيرگذاري در منطقه، فراهم كردن شرايط گسترش ارتباط و كاهش فاصله و قدرت سازي از طريق ارتباط و همبستگي بر اساس هويت مشترك با واحدهاي اين حوزه است. در اين راستا نظريه سازه‌انگاري (constructivism) در روابط بين‌الملل و تصميم‌سازي برخاسته از روانشناسي مثبت‌گرا همچون نظريه اميد مورد توجه قرار گرفته است كه هدف همكاري بين دولت‌ها براي رسيدن به دنيايي باثبات و جرياني مثبت در راستاي صلح و رفاه بيشتر است. پرسش اصلي پژوهش بدين صورت مطرح است: «الزام حضور جمهوري اسلامي ايران و اثرات آن بر جريانات و روندهاي آسياي مركزي چگونه قابل تبيين است؟» و با عنايت به اين فرضيه كه به نظر مي‌رسد با توجه به مسائل و روابط موجود با كشورهاي آسياي مركزي، جمهوري اسلامي ايران با برنامه‌ها، سياست‌ها، قراردادها و عملكردهاي خود در عرصه‌هاي مختلف بر جريانات سياسي منطقه و نوع و سطح ارتباط تأثيرگذار است. اين مقاله در پي آن است كه ضمن معرفي زمينه‌هاي فرهنگي، اقتصادي، سياسي و غيره كه مي‌توانند در توسعه ارتباطات و اميد بهبود روابط ايران با آسياي مركزي مؤثر باشند زمينه‌هاي راهبردي توسعه روابط ايران با اين كشورها را نيز ارائه دهد اين نوشتار با مطالعات كتابخانه‌اي و استفاده از روش اسنادي تدوين شده است.
چكيده لاتين :
Due to the identities, historical, political, cultural, religious, and economic association and union, and also the interest of many regional and international countries in this region, the Central Asia, as part of the scope of the civilization of Iran, has made the study necessary for Iran in this regard. After independence, Iran has started extensive efforts to develop its relations with the countries of the region. What is certain is that different trends, such as common history, long borders, long periods of influence of Iranian culture in this region, and the economic backgrounds make these republics be towards Iran. Iran’s success in influencing the region is to provide conditions for expanding communication and reducing distance and power-creation through communication and solidarity based upon the common identity with units in this area. In this regard, the Constructivism theory in the international relations and decision-making arisen from positivist psychology, such as the hope theory, has attracted attention- which is considered to be the goal of cooperation between governments in order to achieve a stable world and a positive trend towards peace and prosperity. The main question of the research is as follows: “How the requirement of the presence of the Islamic Republic of Iran and its effects on the trends on the Central Asia can be explained? “Considering this hypothesis, it seems that due to the existent issues and relations with the Central Asian countries, the Islamic Republic of Iran, with its programs, policies, contracts, and practices in various fields, is influential in the political processes of the region and the type and level of communication. This article seeks to provide strategic areas for the development of Iran’s relations with these countries while introducing cultural, economic, political, and other areas. This paper has been written with the help of library studies and the use of documentary methods.
