عنوان مقاله :
زمين‌شيمي و سنگ‌زايي سنگ‌هاي ريوليتي علمدار در خاور شهرستان تسوج (شمال‌باختري ايران)
عنوان به زبان ديگر :
Geochemistry and petrogenesis of Alamdar rhyolites from East of Tasouj town (Northwest of Iran)
پديد آورندگان :
مويد، محسن دانشگاه تبريز - گروه علوم زمين , حاجي علي اوغلي، رباب دانشگاه تبريز - گروه علوم زمين
كليدواژه :
ريوليت , ژئوشيمي , كهر , ميشو , شمال غرب ايران
چكيده فارسي :
ريوليت علمدار در بلند‌ترين قله از رشته كوه‌هاي ميشو (قلة علمدار) در خاور شهرستان تسوج رخنمون يافته است. اين سنگ‌ها به‌صورت گدازه و دايك درون سازند كهر ديده مي‌شوند؛ ازاين‌رو، سن احتمالي آنها به پركامبرين نسبت داده شده است. كوارتز، پتاسيم‌فلدسپار و اندكي پلاژيوكلاز از كاني‌هاي سازندة اين سنگ‌ها هستند. بافت‌هاي همه‌بلورين و يا نيمه‌بلورين، پورفيري با زمينة شيشه‌اي، ميكروليتي پورفيري، پرتيتي و جرياني از بافت‌هاي غالب در اين سنگ‌ها شمرده مي‌شوند. سري ماگمايي ريوليت‌ها بيشتر شوشونيتي تا كالك‌آلكالن پتاسيم بالا ارزيابي شده است. از ديدگاه شاخص اشباع‌شدگي از آلومين، ريوليت‌ها در محدودة تركيبي پرآلومينوس هستند و ويژگي‌هاي ريوليت‌هاي A-Type (زيرگروه 2A) را نشان مي‌دهند. بررسي نمودارهاي REE، نشان‌دهندة غني‌شدگي LREEها در برابر MREEها و HREE هاست. نمودارهاي عنكبوتي با آنومالي مثبتِ عنصرهاي K، Nd و Rb و آنومالي منفيِ عنصرهاي Ti، Nb و Ta نشان‌دهندة خاستگاه پوستة قاره‌اي در پيدايش اين سنگ‌ها هستند. برپاية نمودارهاي شناسايي خاستگاه ماگما، نمونه‌هاي ريوليتي بررسي‌شده در محدودة Post-COLG جاي گرفته‌اند و به پهنه‌هاي پسابرخوردي وابسته هستند. در هنگام رويداد فاز ادياكاران، حاكم‌شدن سازوكار زمين‌ساختي كششي پس از برخورد خشكي‌هاي شمالي با گندوانا با تحريك سنگ‌كره و كاهش فشار، شرايط را براي ذوب‌بخشي پوستة قاره‌اي و پيدايش ريوليت‌هاي علمدار در راستاي پهنة برخوردي در كوه‌هاي ميشو فراهم كرده است.
چكيده لاتين :
The Alamdar rhyolite has been cropped out at the highest top of Mishow Mountain Ranges (i.e. Alamdar top), east of Tasouj. Considering that the rhyolite has been intruded the Kahar Formation, its Precambrian age is more probable. The constituent minerals are quartz, K-feldspar and rare plagioclase characterizing by crystalline to hyalo-crystalline, microlitic porphyric, perthitic, hyalo porphyric and flow textures. Magmatic series of the rocks are high K calc-alkaline and shoshonite. In the view of Al-index, they are peraluminous. The investigated rocks have been classified as A-type (A2 subgroup) granitoids. REE diagrams show high enrichment of LREE relative to HREE and MREE. Spider diagrams have positive anamolies of K, Nd, Rb and negative anomalies of Ta, Nb, and Ti indicating their likely crustal source generation. On the basis of discrimination diagrams they are formed related to Post-COLG tectonic setting. Extensional regimes following to continental collision between Northern lands with Gondwanian terrains during Ediacaran has been caused decompression melting of continental crust and the Alamdar rhyolite has been originated at the Mishow collisional zone.
