كليدواژه :
احاديث , استناد , پزشكي , خطاب , سند
چكيده فارسي :
امامان معصوم (ع)، با نگاه واقع گرايانه به انسان، به مفاهيم سامتي، بيماري و درمان او توجه كامل داشته اند. روايات طب اسامي به جاي مانده از آنان، از ديرباز تا به امروزه از مباحث جدي و پرچالش بوده است. امروزه با گسترش گرايش دانشمندان حوزه‌هاي مختلف علوم پزشكي به طب سنتي و اسامي، افراط و تفريط‌هايي در زمينه‌ي همنوايي علوم تجربي، به ويژه طب با روايات مشاهده مي شود. گاهي اين باور به وجود مي‌آيد كه بايد به روايات و احاديث طبي نيز همانند احاديث فقهي با ايمان و تعبد عمل كرد؛ زيرا اين سخنان از زبان يك معصوم صادر شده است. معصوم يعني كسي كه از آبشخور وحي، مستقيماً سيراب شده و به عمق حقيقت راه يافته و خطا و لغزش در گفتار و كردار او راه ندارد. با نگاهي عميق و ژرف‌تر، چالش‌هايي در روايات پزشكي مشاهده مي شود كه دقت در آن، انسان را از خطا در انديشه بازمي‌دارد. در اين پژوهش برخي از چالش‌هاي روايات طبي و افق‌هاي آينده در زمينه حل اين چالش‌ها بررسي مي‌گردد. اين پژوهش با مراجعه به برخي منابع حديثي مرتبط با موضوع، در پي شناخت و بيان چالش‌هاي موجود در استناد به اين دسته از روايات بوده و چالش‌هاي مربوط به سند، مخاطب، دلالت و معناي واژه هاي به كار رفته در اين احاديث مورد بررسي قرار گرفته است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه مراجعه به احاديث پزشكي همچون ديگر احاديث صادره از معصومين (ع)، كاري تخصصي بوده و در اين زمينه ضمن پرهيز از هر نوع پيش داوري و اجتناب از تفسير به رأي، نيازمند آگاهي تخصصي نزديك به 15 دانش از علوم پايه حوزي است، تا بتوان به روايتي استناد نمود. اين استناد در صورت داشتن شرايط لازم، تنها به عنوان يك شاهد مي تواند مفيد واقع شود.
چكيده لاتين :
The Infallible Imams (p.b.u.t) paid great attention to concepts such as health, sickness, and treatment with a realistic approach to human. The Islamic medicine narrations attributed to them have been subject to discussion and challenge for long. With the recent tendency of scientists in various fields of medical sciences towards traditional and Islamic medicine, at times they go to extremes concerning acceptability of Islamic medicine by experimental sciences, specifically medicine. Some believe that we should treat these kinds of traditions, as with jurisprudential ones, as divine statements that were made by the Infallibles whose knowledge was divinely granted, which cannot be erroneous. However, by having a deeper look, there appear to be serious challenges in the case of medical narrations and noting these problems prevents us from error in thought. The
article at hand deals with some of the problems related to these narrations and how to solve them. This study with reference to original documents of religious narrations and other related sources tried to introduce the serious problems of these medical traditions and studied the problems that go back to the citation, whole concepts, addressee, and meanings of the terms. This study aimed to prove that medical traditions are like other Islamic narrations and infallible statements. They should be studied and evaluated in a specialistic way, with avoidance of prejudgments. To use a narration as a reason, one needs to be familiar with about fifteen fields of basic Islamic sciences, to reference to a medical narration. This reference would be useful only as evidence if it has all the necessary conditions.
