نقش جهت گيري مذهبي در بكارگيري مكانيسم هاي دفاعي رواني دانشجويان علوم پزشكي

The Role of Religious Orientation in Use of Psychological Defense Mechanisms in Medical Students

سابقه و هدف: مكانيسم‌هاي دفاعي از راه‌كارهايي هستند كه انسان‌ها براي كاهش تنش انتخاب مي‌كنند. در اين ميان به نظر مي‌رسد كه مذهب بر عملكرد و واكنش‌هاي افراد در شرايط مختلف تأثيرگذار است. در اين راستا پژوهش حاضر با هدف تعيين نقش جهت‌گيري مذهبي در به‌كارگيري مكانيسم‌هاي دفاعي دانشجويان علوم پزشكي گناباد انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه‌ تحليلي– مقطعي 213 نفر از دانشجويان مقاطع و رشته‌هاي مختلف دانشگاه علوم پزشكي گناباد در سال 1392 با استفاده از نمونه‌‌گيري چندمرحله‌اي انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌هاي جهت‌گيري مذهبي Allport و مكانيسم‌هاي دفاعي جمع‌آوري گرديدند. تجزيه و تحليل داده‌ها به‌ وسيله نرم‌افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون‌هاي Spearman، t مستقل و آنووا انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان مي‌دهند كه بين جهت‌گيري مذهبي بيروني و نمره كل مكانيسم‌هاي دفاعي رابطه معناداري وجود دارد (357/or=، 001/0P=)؛ اما بين جهت‌گيري مذهبي دروني با نمره كل مكانيسم‌هاي دفاعي رابطه معناداري مشاهده نگرديد (009/0-r=، 899/0P=). علاوه‌براين، رابطه معناداري بين جهت‌گيري مذهبي بيروني و تمامي اجزاي مكانيسم‌هاي دفاعي به‌جز عقل‌گرايي (606/0P=) و انكار (296/0P=) وجود داشت. از سوي ديگر، رابطه بين جهت‌گيري مذهبي دروني با عقل‌گرايي (001/0P=) مستقيم و با خيال‌بافي (019/0P=) معكوس و معنادار بود. استنتاج: با توجه به نتايج مطالعه مي‌توان گفت كه جهت‌گيري مذهبي در استفاده از مكانيسم‌هاي دفاعي تأثيرگذار است و اين جهت‌گيري خود مي‌تواند موجب ارتقاي سلامت روان دانشجويان شود؛ بنابراين در برنامه‌ريزي‌هاي مسئولان، آشنا‌سازي دانشجويان با مكانيسم‌هاي مناسب روان‌شناختي با تأكيد بر نقش مذهب ضروري به نظر مي‌رسد.

Background and Purpose: Defense mechanisms are solutions that people choose to reduce stress. It seems that religion can affect individuals’ functioning and reactions. Thus, we investigated the role of religious orientation in the use of defense mechanisms in medical students of Gonabad University of Medical Sciences. Materials and Methods: In this analytic cross-sectional study, 213 students from different grades and subjects in Gonabad University of Medical Sciences in 2014 were selected using the multi-stage sampling method. The data were collected using Allport's Religious Orientation Questionnaire and defense mechanisms. To analyze the data, Spearman correlation coefficient, independent t-test, and ANOVA were run in SPSS, version 19. Results: Results showed a significant positive correlation between external religious orientation and defense mechanisms (r=0.43, P<0.001). However, there was no significant correlation between intrinsic religious orientation and defense mechanisms (r=0.2, P=0.009). Moreover, there was a significant positive correlation between external religious orientation and all components of defense mechanisms, except for intellectualization (P=0.606) and denial (P=0.296). Finally, a significant positive correlation between internal religious orientation and intellectualization (P=0.001) and a significant negative correlation between internal religious orientationand fancying (P=0.019) were found. Conclusion: According to our results, religious orientation can affect certain types of defense mechanisms and improve mental health of students. Thus, authorities should address the need for familiarization of students with appropriate psychological mechanisms and emphasize the role of religion in their plannings.