اثر منابع مختلف آهن بر پارامترهاي رويشي و فيزيولوژيكي دو رقم تجاري گياه كاهو در آبكشت

Effect of different iron sources on the growth and physiological characteristics of two cultivars of lettuce in a hydroponic culture

آهن يكي از عناصر ضروري براي رشد گياه مي­باشد كه در بسياري از فرايند­هاي گياه از جمله فعال كردن آنزيم­هاي دخيل در انتقال الكترون فتوسنتزي و ميتوكندري نقش دارد. در اين آزمايش به منظور بررسي و مقايسه اثر منابع مختلف آهن بر عملكرد و خصوصيات فيزيولوژيكي دو رقم كاهو در سيستم هيدروپونيك (لايه نازك محلول غذايي NFT) آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي اجرا شد. فاكتورها شامل ارقام كاهو (شامل كاهوي برگي گاردسكو و پيچ گاردسكو) و منابع مختلف آهن (شامل سولفات آهن، Fe-EDDHA و كلات آهن نانو با غلظت آهن يكسان 20 ميكرو مولا)ر بود. نتايج نشان داد كه در بين منابع آهن استفاده شده بهترين عملكرد و پارامترهاي فيزيولوژيكي (حداكثر عملكرد كوانتومي واكنش فتوشيميايي فتوسيستم II (Fv/Fm) و شاخص كارآيي فتوسنتزي (PI)، قندهاي محلول كل، پرولين، كلروفيل a، b، كل و كارتنوئيدها) مربوط به تيمار Fe-EDDHA و كاهوي برگي رقم گاردسكو بود، اما بيشترين ميزان جذب عناصر غذايي (آهن، مس، منگنز، نيتروژن و فسفر) به تيمار Fe-EDDHA و كاهوي پيچ رقم گاردسكو تعلق داشت. با توجه به نتايج فوق، كاربرد كلات­ Fe-EDDHA به عنوان منبع مناسب آهن در كشت هيدروپونيك ارقام كاهوي فوق در سيستم بسته NFT توصيه مي­ شود.

Iron is an essential element for plant growth which is involved in many plant processes such as photosynthesis and activating enzymes involved in mitochondrial and photosynthetic electron transfer. In order to compare the effect of different sources of iron on yield and physiological characteristics of two varieties of lettuce in hydroponic culture, a complete random factorial experiment was done in Nutrition Film Technique (NFT system). The factors involved cultivar in two levels (Leaf lettuce and head gardesco) and iron fertilizer in three levels (Ferrous sulfate, Fe-EDDHA and Nano Fe-chelate, all with the 20 micro-molar concentration). The results indicated that the maximum yield and physiological parameters (Fv/Fm, PI, soluble sugars, proline, chlorophyll a, b, total and carotenoids) were obtained for the treatment of Fe-EDDHA and leaf lettuce gardesco cultivars, but the highest absorption of nutrients (iron, copper, manganese, nitrogen and phosphorus) belonged to the treatment of Fe-EDDHA and head lettuce gardesco cultivar. According to the results, it is recommended to use Fe-EDDHA chelate to increase the yield of lettuce in hydroponic systems.