برهمكنش پساب شيلات و بقاياي گياهي بر عملكرد و بهره‌وري مصرف آب در گوجه‌گيلاسي تحت سيستم آبياري قطره‌اي در گلخانه

Interactive effects of Fishery’s wastewater and crop residue interaction on yield and water use efficiency of cherry tomatoes under dripirrigation in greenhouse

كمبود منابع آب متعارف و افزايش حجم پساب­ها، اهميت استفاده از بقاياي گياهي به منظور كاهش تبخير از خاك و استفاده بهينه از آب را، به ­ويژه در كشت گياهان گلخانه­اي، دوچندان كرده است. در تحقيق حاضر، استفاده از بقاياي گياهي و پساب پرورش ماهي بر عملكرد، خصوصيات كيفي و بهره ­وري آب در گوجه­ گيلاسي، كه اخيراً در ليست تغذيه اصلي هموطنان است، مورد مطالعه قرار گرفت. آزمايش با دو تيمار اصلي (آب چاه (W0) و پساب پرورش ماهي (W1)) و چهار سطح بقاياي گياهي (M1، M2، M3 و M4 به­ترتيب صفر، 5/5، 11 و 16/5 گرم بقاياي گياهي در كيلوگرم خاك) به عنوان تيمارهاي فرعي، در قالب طرح اسپليت پلات در چهار تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي، دانشگاه شيراز، به اجرا در آمد. نتايج نشان داد كه پساب پرورش ماهي موجب افزايش عملكرد گوجه ­گيلاسي نسبت به آب چاه گرديد. اما كاربرد سطوح بقاياي گياهي در هر دو تيمار پساب و آب چاه تا ميزان معيني (11 گرم بقاياي گياهي در كيلوگرم خاك) موجب افزايش عملكرد شد و در سطح 16/5گرم بقاياي گياهي در كيلوگرم خاك (M4) موجب كاهش عملكرد و تبخير- تعرق گياه شد. پساب پرورش ماهي هيچ­گونه اثر سوئي بر خصوصيات كيفي ميوه نداشت. نتايج نشان داد كه بهره ­وري آب در تيمار پساب در تمام سطوح بقاياي گياهي بيشتر از آب چاه مي­باشد. بيشترين و كمترين عملكرد ميوه (0/732 و 0/32 كيلوگرم در بوته) به­ ترتيب در تيمار برهمكنش W1M3 وW0M4 و بيشترين و كمترين ميزان كل آب مصرفي خالص (434 و 348 ليتر) به ­ترتيب در تيمار برهم كنش W0M1 و W1M4 مشاهده گرديد.

Scarcity of conventional water resources and high volume of wastewaters have increased the important role of crop residues to reduce evaporation from soil surface and optimal use of water, especially in greenhouse cultivation. In the present research, the impact of crop residues and fishery’s wastewater on yield, qualitative characteristics and water productivity of cherry tomato was studied. The experiment was carried out with two main treatments (tap water (from a well), w0, and fishery’s wastewater, w1) and four levels of crop residues (0, 5.5, 11 and 16.5 gram crop residue per kg of soil, as M1, M2, M3 and M4, respectively) based on a split-plot design with four replications, in Research Greenhouse of College of Agriculture, Shiraz University. Results showed that fishery’s wastewater increased the yield of cherry tomato more than well water. But application of crop residues in both wastewater and well water treatments increased the yield up to a certain level (11 gram per kg soil), and in 16.5 gram crop residues per kg soil (treatment M4) decreased the yield and evapotranspiration. Fishery’s wastewater did not have any harmful effect on fruit quality. Results also showed that water productivity of wastewater treatment, at all levels of crop residues, was more than well-water treatment. Maximum and minimum fruit yields (0.732 and 0.32 kg per plant) were obtained in W1M3 and W0M4 treatments, respectively. Maximum and minimum amount of net consumptive water use (434 and 348 liters) were obtained in W0M1 and W1M4 treatments, respectively.