مقايسه «ما و ديگري» در شعر نسيم شمال و ابراهيم طوقان

روحِ ادبيّات مقاومت، زنده­كردن احساسات ملّي و اميد در مردم و مدافعان وطن عليه دشمنان خارجي و رهبران خيانت‌كار داخلي است تا آن‌ها را به پايداري و مقاومت در راه وطن وادار كند. سيّد اشرف­الدّين حسيني معروف به نسيم شمال و ابراهيم طوقان، معروف به شاعر ملّي فلسطين، در دو مقطع حسّاس تاريخي ايران و فلسطين، ازجمله نمايندگان شعر مقاومت هستند. پژوهش حاضر مي­كوشد با روش توصيفي - تحليلي و با تكيه بر رويكرد «ما و ديگران»، شعر اين دو شاعر را با هم مقايسه و صف دشمنان داخلي و خارجي وطن را از دوستان، حاميان و فداكارانش جدا كند و به­عبارتي، روش تحقيقي، «ما و ديگري» را در شعرهاي وطني آن‌ها، شناسايي و معرّفي نمايد. دشمنان وطن، هم­دستاني داخلي دارند كه يا در لباس دوست ظاهر مي‌شوند و يا بر مركب جهل، خرافه، استبداد و زر و زور سوارند. اين دو شاعر، نابساماني و چالش وطن را تنها به استعمار خارجي و استبداد داخلي منحصر نمي‌كنند، بلكه مزدوران داخلي و حتّي خود مردم و برخي خصلت­هاي منفي، مانند جهل و سرسپردگي را، در ايجاد مصيبت­ها و شرايط ناگوار تاريخي وطن، شريك مي­دانند. صف مدافعان وطن در شعر هر دو شاعر تقريباً مشابه است؛ ولي درخصوص دشمنان، طوقان بر دشمن خارجي و هم­دستان داخلي‌اش و نسيم شمال بر استبداد و عوامل داخلي و خصلت‌هاي منفي جامعه، تأكيد بيشتري دارد.