گونه‌شناسي داستان بر پايه معناشناسي فعل

Narrative Genres Based on Verb Semantics

ين مقاله به معرفيِ مواد اوليه و اصول حاكم بر «طرح خام» داستان پرداخته است. منظور از «طرح خام داستان»، استنباطي است كه خواننده از زنجيره رويدادهاي رواييِ نسبتاً كوچك در ذهن خود مي¬پروراند. اصول موضعيِ حاكم بر اين زنجيره هاي كوتاه، به خواننده كمك مي كند تا بخش هاي مختلف داستان را «وضعيت»2، «رويداد»3 يا «كنش»4 بداند و همچنين رفتار شخصيت هاي داستاني را در توالي هاي هر چه بزرگ تر به يكديگر پيوند دهد و ساختار منسجمي از كنش ها را در ذهن خود طراحي كند. «وضعيت»، «رويداد» و «كنش» از مفاهيم بنياديني است كه در پيشينه روايت شناسي بارها تكرار شده است. با اين حال، ديدگاه هاي جديد به¬ويژه در علوم شناختي، زبان شناسي و فلسفه نكات تازه اي را به اين مفاهيم سنتي افزوده و درك ما را از ماهيت و ابعاد داستان دگرگون كرده است. بعضي از اين يافته ها چندان هم تازه نيستند و اگرچه پيشينه شان به سال ها پيش از شكل گيريِ علوم شناختي و حتي روايت شناسيِ ساختارگرا مي رسد، تا يكي¬دو دهه اخير از چشم نظريه پردازان روايت پنهان مانده و بازيابي نشده بودند. در نظر روايت¬پژوهان، داستان پردازي و درك داستان در دستگاه قواعدي صورت مي¬گيرد كه با تعبير بيشتر رويدادها به «كنش»هاي عامدانه و هدفمند، زنجيره هايي از آن ها مي بافد و به اين ترتيب، ساختاري از كنش ها را پي مي¬ريزد. اما زبان شناسان در چارچوب معناشناسيِ فعل، تمايز جزئي تري را از رويدادها معرفي كرده اند كه كنش ها فقط بخشي از آن¬اند. در اين مجال، با بعضي پيامدهايي كه معناشناسيِ فعل براي نظريه روايت دارد آشنا خواهيم شد و به ويژه كارآييِ آن را در گونه¬شناسيِ داستان بررسي خواهيم كرد.

The purpose of present article is to introduce the basic constituents of the story blueprint, and principles governing them. By the story blueprint I intend the reader's inference about some relatively short sequences of narrative events. The local rules operative on these sequences help the reader discriminate story characters' goal-directed actions from unintentional events and states, before mentally modeling an overall structure of interlinked larger sequences within a storyworld. Action, event, and state are among the concepts inextricably connected with the notion of story and reiterated through the history of narrative analysis. The concepts at issue, and with them the nature and scope of narrative itself, have been further illuminated by recent insights offered mainly by linguists, philosophers, and cognitive scientists. Most of these developments occurred long before the establishment of cognitive sciences, and even before the heyday of structuralist narratology. But despite their availability at the time, they have been brought within the compass of classical theories of narrative since only a couple of decades ago. Narrative theorists argue that to tell and comprehend stories is to operate within a system of rules in which events are preferentially viewed as structural sequences of intentionally-oriented actions. In recent works on the semantics of verbs, however, language theorists have made finer-grained classifications of expressible events, with actions as a mere subcategory. This article is thus meant to explore some of the implications of verb semantics for narrative theory, especially as concerns typology of narratives under various genres.