اعتبار و نقش «منابع معرفتي» در انديشه ابن ابي جمهور احسايي

بازشناسي چيستي و چرايي تركيب سه منبع معرفتي عقل، شرع و كشف در نظام انديشه ابن ابي جمهور احسايي(838-906ق)، تحليل دستاوردهاي معرفتي اين نظام را ثمربخش تر مي كند. ابن ابي جمهور احسايي به عنوان شخصيتي كه جايگاه مهمي در مسير ادغام شاخه هاي مختلف نظري در سايه تعاليم امامي دارد، نظريه شناخت خود را بر پايه اي فلسفي- ديني- عرفاني تاسيس مي كند. كاري كه بعدها توسط صدرالمتالهين شيرازي (979-1050ق) تكميل شد و در قالب نظريه «وحدت معرفتي مفاد قرآن، عرفان و برهان» ارائه گرديد. در نظام فكري ابن ابي جمهور، ربط و پيوند عميقي ميان عقل، قلب و شرع وجود دارد؛ وي معتقد است كه بايد از قضاياي برهاني ضروري به واردات الهي ارثي منتقل شد، در اين صورت اسرار شريعت را مي توان دريافت و معاني طريقت و حقيقت را فهميد. عقل با پيمودن مراتب كمال به مرتبه قلب راه پيدا مي كند و قلب نام ديگر عقل كمال يافته است. همچنين در مورد ربط و نسبت ميان شرع و عقل، بر اين باور است كه شرع، عقل خارجي و عقل، شرع داخلي است، پس آن دو معاضد و معاون همديگر بلكه با هم متحدند.