كليدواژه :
نظام شناسگر ديجيتالي , وضوح , ارزيابي تطبيقي , كارايي
چكيده فارسي :
اصلي‌ترين راه‌حلي كه براي مشكلات ثبات و يكتايي در حوزه شناسايي اشياء ديجيتالي در محيط وب ارائه شده است استفاده از شناسگرهاي ديجيتالي به جاي «يو.آر.ال.» است. پايه اصلي اين راه حل در نظام‌هاي شناسگر ديجيتالي مكانيزمي با نام وضوح است. وضوح، فرآيند ارسال شناسگر مبتني بر نام به يك سرويس شبكه‌اي (نظام شناسگر ديجيتالي) و در بازگشت دريافت يك يا چند قطعه از اطلاعات جاري مربوط به شئ شناسايي شده، مانند مكان («يو.آر.ال.») آن شئ است. با توجه به اينكه اين مكانيزم به عنوان پايه اصلي بخش فني نظام هاي شناسگر ديجيتالي شناخته مي‌شوند، اين نظام‌ها سعي دارند تا با روش‌هاي مختلف اقدام به پياده سازي اين مكانيزم با كيفت محتوايي و فني بالا كنند. بر اين اساس، ارزيابي كارايي ساختار وضوح نظام‌هاي شناسگر ديجيتالي در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور دستيابي به اين هدف، ضمن بررسي اين مكانيزم از منظر تئوري اشياء ديجيتالي، بر مبناي روش ارزيابي روشنگرانه، فرآيندي شامل دو گام طراحي و اجرا شد. در گام اول اقدام به طراحي چارچوب پايه ارزيابي كارايي ساختار وضوح به روش دلفي شد. چارچوب پايه ارزيابي استخراج شده در اين گام شامل 9 شاخص كارايي ثبات مفهومي و فني وضوح، قابليت‌هاي همكاري و اطمينان، سرعت و كارايي، مقياس‌پذيري، وضوح چندگانه، كاركرد اينترنتي و عدم نياز به نصب است. درگام دوم، با استناد به چارچوب پايه طراحي شده، اقدام به ارزيابي تطبيقي 6 نظام شناسگر ديجيتال مطرح در سطح جهان به روش «تاپسيس» شد. نتايج اين ارزيابي نشان داد كه نظام‌هاي «دي.اُ.آي.»، «هندل» و «يو.سي.آي.» داراي انطباق بالا، نظام «پي.يو.آر.ال.» داراي انطباق متوسط و نظام «آ.ر.ك.» داراي انطباق كمي با چارچوب پايه ارزيابي كارايي هستند و نظام «يو.آر.ان.» بدون پياده‌سازي مشخصي براي مكانيزم وضوح، هيچگونه انطباقي را با اين چارچوب پايه ندارد. در تحليل اين نتايج نيز مشخص شد كه از مهمترين دلايل كارايي بالاي نظام‌هاي داراي انطباق بالا را مي‌توان استفاده از وب پروكسي به عنوان رابط كاربري، استفاده از راهكارهاي افزايش‌دهنده سرعت و كارايي از جمله تكثير و حافظه نهان و پياده‌سازي مكانيزم وضوح چندگانه معرفي كرد. نتايج اين پژوهش مي‌تواند توسط پژوهشگران فعال در محيط ديجيتالي و كاربران و مجريان اين نظام‌ها مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
The main solution to the problems of persistency and uniqueness in identification of digital objects in a web environment is provided by using digital Identifiers instead of the URL. The main basic of this solution is resolution mechanism that is used in digital identifier systems. Resolution is the use of indirect names instead of URLs; what worked for the DNS (Domain Name System) in stabilizing internet hostnames should work for digital object references. Considering that this mechanism is known as the technical backbone of the digital identifier systems, these systems are trying different ways to implement this mechanism with high technical and content quality. Accordingly, performance evaluation of the resolution Structure in digital identifier systems is considered in this study.To achieve this goal, two-step process was designed and implemented on the basis of illustrative evaluation method. In the first step, the basic framework of metadata structure component evaluation was designed with Delphi method. Designed basic Framework in this step contains 9 performance indicators: Conceptual and technical persistency of resolution, Interoperability, reliability, speed and performance, scalability, multiple resolution, Internet functionality and no need to install. In the second step, according to the designed basic framework, an illustrative comparison of 6 well-known worldwide digital identifier systems was carried out, using TOPSIS method. Results of this study revealed that DOI, Handle and UCI identifier systems show high performance in their metadata structure, PURL and ARK systems respectively have mediocre and low efficiency in this component and URN Systems do not have any performance in this component due to the lack of Implemented resolution structures. Analysis of the results also indicated that the main reasons for high performance systems are using of Web proxy as a user interface, increase the speed and performance using solutions such as replication and cache and implementation of multiple resolution mechanisms. The results of this study can be used by researchers of this field and administrators and users of these systems.
