سرنوشت استنادي مقالات سلب اعتبار شده جهان: مطالعه تطبيقي حوزه‌هاي علوم انساني، علوم پزشكي، علوم مهندسي و علوم پايه

Citation fate of world retracted articles: The comparative study of humanities, medical science, engineering science and pure science

زمينه: در سال‌هاي اخير ميزان بدرفتاري علمي و به تبع آن ميزان مقالات سلب اعتبار شده در بسياري از كشورها افزايش يافته است. از آنجا كه پديده سلب اعتبار اغلب در مجلات معتبر بين المللي و بعد از انتشار مقاله رخ مي دهد، ممكن است مقاله‌اي سال‌ها بعد از درجه اعتبار ساقط شود. در راستاي مطالعه مقالات سلب اعتبار شده، ميزان استناد به آنها بعد از خارج شدن از فهرست ناشر موضوعي است كه بررسي آن اهميت ويژه‌اي در ارتباط علمي و رفتار استنادي پژوهشگران در حوزه‌هاي مختلف دارد. هدف: هدف اين پژوهش مطالعه تطبيقي مقالات سلب اعتبارشده جهان از حيث ميزان استنادات قبل و بعد از سلب اعتبار و به تفكيك حوزه‌ها و كشورها است. روش: اين پژوهش از حيث هدف كاربردي است كه به روش علم‌سنجي و با رويكرد توصيفي‌‌- تحليلي انجام شده است. جامعه پژوهش مقالات سلب اعتبار شده در حوزه‌هاي علوم انساني، علوم پزشكي، مهندسي و پايه است. تمامي مقالات كشورهاي جهان در اين سه حوزه كه از 1970 تا سال 2017 در پايگاه استنادي كلريويت آناليتيكس نمايه و سپس سلب اعتبار شده‌اند، استخراج و در نرم‌افزار اكسل به لحاظ وضعيت استنادي بررسي شدند. يافته‌ها: يافته هاي پژوهش حاكي از آنست كه در هر چهار حوزه مورد بررسي مقالات بعد از سلب اعتبار نيز استناداتي را دريافت كرده‌اند. به جز حوزه مهندسي كه درصد بالايي از استنادات دريافتي آنها قبل از سلب اعتبار يوده است، ساير حوزه‌ها بيشترين سهم از كل استنادات دريافتي را بعد از سلب اعتبار شدن داشته اند. از ميان كشورهاي داراي بيشترين مقالات سلب اعتبار شده در پايگاه كلريويت آناليتيكس، تمامي استنادات دريافتي‌ آمريكا، ايران و سوئد بعد از سلب اعتبار بوده است. كاربردهاي احتمالي: اين پژوهش در راستاي سياست‌پژوهي رفتار استنادي پژوهشگران حوزه‌هاي مختلف در جهان مي باشد و مي‌تواند در تعيين اقبال علمي مقالات پس از سلب اعتبار در حوزه‌هاي علمي متفاوت نقش مهمي داشته باشد.

In recent years, the rate of academic misconduct and consequently, the number of retracted articles in many countries has increased. Because the phenomenon of retraction often occurs in prestigious international journals and after the publication of paper, an article may retract many years later. In order to study retracted articles, the amount of post retraction citation is a most important subject in the scientific relationship and citation behavior of researchers in different areas. The purpose of present study is to compare the world's retracted articles with regard to the amount of prior to retraction citations and post retraction citations by fields and countries. This is an applied research and has been conducted using scientometric methods and descriptive-analytical approach. Statistical population is all retracted articles of world in the fields of humanities, medical sciences, engineering science and pure science which have been indexed by WoS from 1970 to 2017. All articles reviewed in Microsoft Excel for the citation status. Research findings indicate that in all four areas, articles have also been cited after retraction. Except engineering field, which has received a high percentage of prior to retraction citations, other fields had a high percentage of post retraction citations. Among the countries with the most retracted articles in WoS, all citations received by the United States, Iran and Sweden were post retraction citations. In fact this study is a policy research related to citation behavior of researchers of different fields in the world and can play an important role in determining the scientific luck of articles after retraction in different scientific disciplines. In the field of scientific misconduct and retracted articles, there has been no research on the comparative study of the citation of these papers in various sciences.