بررسي كيفيت گوجه فرنگي رشد كرده در خاك غني شده با سرباره آهن و تاثير آن بر سلامت انسان

Investigation the quality of tomato grown in a soil treated with iron slag and its effect on human health

زمينه و هدف: آلودگي خاك‌ها به فلزات سنگين در مناطق صنعتي كشور مي‌تواند باعث كاهش قابليت دسترسي آهن در زنجيره غذايي انسان شود.‌ اين تحقيق با هدف بررسي بهبود كيفيت گوجه فرنگي رشد كرده در خاك غني شده با سرباره آهن و تاثير آن بر سلامت صورت پذيرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش در سال 1395 در يك گلخانه تحقيقاتي در شهرستان اراك با 72 گلدان شامل كاربرد ‌0 ، 15 و 30 تن در هكتار كود گاوي غني شده با 0 و 10 درصد وزني آهن خالص از تركيب سرباره آهن در يك خاك آلوده به ، 600، 800 و1000 ميلي گرم سرب در كيلوگرم خاك اجرا شد. در پايان دوره آزمايش، غلظت آهن ميوه گياه گوجه فرنگي اندازه‌گيري شد و بر اساس آن ميزان جذب روزانه آهن براي گروه سني 4 تا 50 سال محاسبه شد. يافته‌ها: مصرف 80 گرم گياه گوجه فرنگي كاشته شده در خاك تيمار شده با 30 تن در هكتار كود گاوي غني شده با سرباره آهن باعث تامين 18/4درصد ميزان روزانه آهن در گروه سني كودكان بين 4 تا 8 سال شده است. با افزايش آلودگي خاك به 1000 ميلي‌گرم سرب، تنها 12/1 درصد آهن در اين گروه سني تامين مي شود. نتيجه‌گيري: نتايج كلي اين تحقيق حاكي از آن است كه كاربرد كود گاوي غني شده با سرباره آهن نقش موثري در افزايش تامين آهن مورد نياز بدن انسان ناشي از مصرف گوجه فرنگي داشته است، هر چند كه كاشت گياه گوجه فرنگي در خاك آلوده به سرب باعث كاهش غلظت آهن ميوه گياه و در نتيجه باعث كاهش تامين مقدار آهن مورد نياز بدن انسان شده است.

Background & Objectives: Soil pollution with heavy metals can decrease Fe availability in human food chain in industrial regions. This research was done to investigation the quality of tomato grown in a soil treated with iron slag and its effect on human health. Materials and Methods: This research was done in 2016 in a greenhouse experiment in Arak province with 72 pots including: applying 0, 15 and 30 t ha-1 cow manure enriched with 0 and 10% (W/W) iron sludge in a Pb polluted soil (0, 600, 800 and 1000 mg Pb kg-1 soil). At the end of experiment, fruit Fe concentration was measured and Fe daily intake for 4 to 50 years group was calculated. Results: Consumption of 80 g tomato which cultivated in soil treated with 30 t ha-1 enriched cow manure with iron slag can supply 18.4% Fe daily requirement for the children in the range 4 to 8 years. With increasing the Pb soil pollution up to 1000 mg/kg soil, only 12.1% Fe requirement was supplied in this age group. Conclusion: The results of this experiment showed that applying enriched cow manure with iron slag has affect on increasing Fe requirement from tomato consumption. However, tomato cultivation in Pb polluted soil can decrease fruit Fe concentration and thereby, decrease the human Fe intake.