مدل مفهومي امنيت غذا و تغذيه در ايران

The Conceptual Model of Food and Nutrition Security in Iran

زمينه و هدف: با اينكه تأمين امنيت غذايي پايدار يك دغدغه ملي و فراملي مي باشد، اما هنوز روشهاي مختلفي براي اندازه گيري آن وجود دارد. اين مطالعه با هدف تبيين يك مدل مفهومي با قابليت سنجش همه ابعاد امنيت غذايي در كشور طراحي شده است. روش و مواد: اين مطالعه به صورت كيفي و در سه مرحله انجام شد. ابتدا مدل هاي مفهومي در زمينه امنيت غذا و تغذيه بررسي شدند، سپس از كارشناسان تغذيه معاونت بهداشتي دانشگاههاي علوم پزشكي كشور و نيز كارشناسان دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به صورت هدفمند نظر خواهي شد و در نهايت براي ارائه يك مدل مفهومي با در نظر گرفتن همه ابعاد مؤثر جلسه بحث گروهي متمركز با حضور كارشناسان مسئول تغذيه دانشگاه ها و خبرگان تشكيل شد. يافته ها: در اين الگو كه به منظور نشان دادن عوامل مؤثر بر تغذيه و امنيت غذايي طراحي شده است، «سفره خانوار» تحت تأثير عوامل كلان فرهنگي و عوامل خرد (عادات غذايي و شيوه زندگي مي باشد و شاخص هاي آنتروپومتريك و ريز مغذي ها متأثر از «سفره خانوار» است. نتيجه گيري: اين مدل مفهومي مي تواند در توصيف وضعيت، تحليل علل و عوامل، برنامه ريزي و سياست گذاري عرصه غذا و تغذيه كاربرد داشته باشد. همچنين به منظور تعيين سهم و نقش هريك از دستگاههاي متولي مي تواند به كار گرفته شود.

Background and Objectives: Sustainable food security is a national and international concern; however, still there are many different ways to measure it. This study aimed to define a conceptual model with the ability to measure all aspects of food security within the country. Material and Methods: This qualitative study was conducted in three phases. The conceptual models in the field of food and nutrition security were assessed, accordingly. Then, the experts and provincial nutrition community members were purposefully selected to share their ideas on how to provide a conceptual model. A one-day focused group discussion participated by above stakeholders was organized to deduce a conceptual model. Results: This model is designed to show the factors affecting nutrition and food security. The “food basket” which is brought forward by the household is related with macro (culture) and micro (dietary habits and lifestyle) factors. The «household table», also called «Sofreh» is formed in every particular family with respect to specific household environment and individuals within the home. Conclusion: This model can be applied in different scenarios of food and nutrition including describing the situation, analyzing the causes, as well as planning and policy making to address the solutions. Also it can be employed to determine the role and duty of each responsible body within the country.