پيامدهاي فردي و اجتماعي شكايت از قصور پزشكي در ميان پزشكان: يك مطالعه كيفي

Individual and Social Impacts of Medical Malpractice Complaints on Doctors: A Qualitative Study

زمينه و هدف: امكان شكايت از قصور پزشكي اگر چه مي تواند پزشكان را وادار به دقت در طبابت كند، اما ممكن است پيامدهاي نامطلوب جسمي، رواني و اجتماعي براي پزشكان و بيماران به دنبال داشته باشد. هدف اين مطالعه، تعيين پيامدهاي منفي شكايت از قصور پزشكي بر پزشكان و نحوه طبابت آنهاست. روش و مواد: اين مطالعه كيفي به روش مصاحبه مسأله محور و به شيوه نمونه گيري هدفمند انجام شد. نمونه ها از ميان پزشكاني كه براي رسيدگي به پرونده قصور پزشكي به شوراي حل اختلاف مستقر در سازمان نظام پزشكي تهران مراجعه كرده بودند، انتخاب شدند تعداد نمونه ها 15 نفر بود كه با هر كدام از آنها پس از اعلام تمايل و رضايت آگاهانه، مصاحبه نيمه ساختار يافته انجام شد. داده ها با استفاده از كدگذاري و طبقه بندي تحليل شدند. يافته ها: پيامدهاي رواني مانند استرس و اضطراب، پيامدهاي شغلي مانند رفت و آمد مكرر به مراجع قضايي و غيبت از كار و پيامدهاي اجتماعي مانند ضربه به اعتبار و شهرت پزشك و پيامدهاي خانوادگي مانند نگراني اعضا خانواده از جمله تبعات منفي شكايت از قصور پزشكي براي پزشك بودند. تغيير نحوه طبابت به سمت طب دفاعي، محافظه كاري و كاهش جرأت و جسارت پزشكان در طبابت از ديگر پيامدها بود. پرداخت خسارت هم به عنوان يكي از تبعات قصور پزشكي توسط پزشكان عمومي مطرح شد، اما پزشكان متخصص اشاره اي به آن نداشتند. نتيجه گيري: مطالعه نشان داد كه شكايت بيمار از پزشك، پيامدهاي رواني و اجتماعي براي پزشكان در بر داشته است و با عكس العمل دفاعي، موجب پذيرش نشدن بيماران پرخطر و تحميل هزينه هاي اضافي به بيماران مي شود. به اعتقاد مشاركت كنندگان در اين مطالعه بررسي شكايت هاي بيماران در كميسيون هاي كارشناسي و قبل از فراخوانده شدن پزشكان به مراجع قضايي مي تواند در كاهش اين مشكلات كمك كننده باشد.

Background and Objective: Medical malpractice lawsuit can persuade physicians to be more careful in practice but each file may have many adverse consequences for doctors and patient and society. The purpose of this study is to investigate the impacts of medical malpractice lawsuit on doctors and their practice. Materials and Methods: This qualitative study conducted by Problem-centered interview and convenience sampling. Participants were 15 physicians who were summoned to Dispute Resolution Council. After declaring the informed consent, a Semi-structured interview was conducted with each doctor. Data was analyzed by encoding and categorization. Results: Psychological consequences include anxiety and depression; professional effects include time loss and absence from work, social consequence like loss of reputation, family members’ concern were the deleterious effects of complaints against physicians. Also changing the practice to defensive medicine is an important consequence of complaints. Conclusion: Patient’s complaint can lead to Psychological and social consequences for physicians. Also it can result in defensive medicine that doctors avoid of admitting high risk patients and impose medically unnecessary costs to patients. Investigation of patients' complaints in preliminary expert commissions and before calling doctors to judicial authorities can help reduce these problems.