تبارشناسي باورهاي ملامتيانِ نخستين در متون صوفيانه

فاقد عنوان و چكيده لاتين

در سده سوم هجري، مقارن با روي كار آمدن حكومت ساماني در خراسان بزرگ، جرياني زهدگرا به نام ملامتيه در نيشابور شكل گرفت كه به دليل تفاوت‌‌هاي بنيادين با صوفيه و كراميه در آداب و رسوم، مشهور شد. مخالفت ملامتيان با خرقه‌‌پوشي، تأسيس خانقاه، سماع و تشويق به فعاليت‌‌هاي اقتصادي، آن‌‌ها را از صوفيه و كراميه تمايز بخشيد و گسست معرفتي را نشان داد كه پيش از آن در عرفان اسلامي سابقه نداشت. آموزه‌‌هاي كانونيِ ملامتيان در زمينه كسب و كار و همچنين اجتماع‌‌گرايي، زمينه را براي رشد و شكوفايي ايشان در بستر فضاي شهري و تجارت‌‌پيشه و پوياي نيشابور آن روزگار، فراهم كرد. اين مقاله با استفاده از منابع كتابخانه‌‌اي و رويكرد تبارشناسانه قصد دارد تعارض اين آموزه‌‌ها را با صوفيه آشكار و مهمتر از آن، همسويي خواستِ دانايي در ملامتيه را با خواست قدرت در معناي فوكويي، بررسي كند.