شناسايي اسپكتروفتومتري سلنيوم در محيط‌هاي آبي با استفاده از HMS فعال شده با مواد آلي

Spectrophotometric Determination of Selenium Using HMS Activated by Organic Materials

زمينه و هدف: افزايش روزافزون آلودگي منابع آب به وسيله فلزات سنگين موجب بروز نگرانيهاي جدي زيست محيطي و بهداشتي در جهان گرديده است. افزايش مقدار سلنيوم، بيشتر از 100 ميكروگرم در دسي ليترخون مي تواند با عث بيماري سلنويس شود. متداول ترين روش شناسايي سلنيوم، استفاده از دستگاه جذب اتمي است، ولي اين روش داراي معايب مختلفي مانند هزينه بالاي خريد دستگاه و راهبري آن، وقت گير بودن آزمايشات و نياز به كنترل كيفي روش آزمايش مي باشد. روش كار: در اين مطالعه از سنتز HMS (هگزاگنال سيليكاي متخلخل) فعال شده با4-(2-pyridylazo)-resorcinol (PAR) جهت شناسايي اسپكتروفتومتري سلنيوم استفاده گرديد. شناسايي كيفي از طريق مشاهده تغيير رنگ رسوب از نارنجي به صورتي در نمونههاي آب و شناسايي كمي از طريق تعيين غلظت با استفاد از دستگاه اسپكتروفتومتر انجام گرفت. همچنين پارامترهاي مختلفي مانند pH، غلظت اوليه سلنيوم، زمان تماس و غلظت شناساگر نيز مورد بررسي قرار گرفت . يافتهها: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه با افزايش زمان تماس، شناسايي كمي و كيفي سلنيوم بهتر انجام ميگيرد. بهترين شرايط شناسايي سلنيوم در pH برابر 10 رخ داد. افزايش دوز شناساگر تأثير چنداني در شناسايي فلز سنگين نداشت. با افزايش غلظت اوليه سلنيوم ميزان تغييررنگ از نارنجي به صورتي افزايش يافته و در نتيجه شناسايي كيفي و كمي آن با دقت بيشتري انجام ميگيرد. اين مطالعه يك مطالعه كاربردي است. نتيجه گيري: حسگر HMS فعال شده با 4-(2-pyridylazo)-resorcinol (PAR) از لحاظ كمي (اسپكتروفتومتري) و كيفي (تغيير رنگ) مي تواند به عنوان شناساگر ارزان قيمت و سريع براي شناسايي سلنيوم در واحدهاي مختلف تحقيقاتي و اجرايي آب و فاضلاب مورد استفاده قرار گيرد.

Background & Objectives: Increasing water resources pollution by heavy metals cause serious environmental and health concerns in the world. Selenium blood levels of >100 𝜇g/dl can result in selenosis. Atomic absorption spectroscopy is the most common method for selenium detection. This technique has several disadvantages such as high equipment and operational costs, time-consuming and the need for quality control of the test method. Methods: In this study, the HMS) Hexagonal mesoporous silica (activated by 4- (2-pyridylazo)-resorcinol (PAR) was used for spectrophotometric determination of selenium. The qualitative detection was done by colour change of sediment from orange to pink in water samples and the quantitative detection by a spectrophotometer. Various parameters such as pH, the initial concentration of the selenium, contact time, and the indicator doses were also examined. Results: The results of this study showed that the qualitative and quantitative detection of selenium are better done with increasing the contact time. The best condition for selenium detection was observed at pH =10. Increasing the indicator doses had no significant effect on the identification process. Increasing initial concentration of selenium increased the pink colour formation and consequently enhanced accuracy of qualitative and quantitative detection. This study is a basic and applied research. Conclusion: The HMS sensor activated by 4- (2-pyridylazo)-resorcinol (PAR) can be used as an inexpensive and rapid indicator for quantitative (spectrophotometry) and qualitative (colour change) detection of selenium in water and wastewater in research and administrative unites.