كاربرد برهان سبر و تقسيم در تعيين سبب مُجمل خسارت (مطالعه موردي پرونده هموفيلي‌ها)

سبر و تقسيم روشي است كه فقها براي رسيدن به علت در قياس مستنبط‌العله استفاده مي‌كنند. از آنجا كه نتيجه اين روش افاده ظن مي‌كند و نه افاده علم، لذا تقريباً محجور مانده است. از طرفي در بين شاخه‌هاي مختلف علم حقوق، مسؤوليت مدني داراي انعطاف‌پذيري بالايي بوده و براي ايجاد آن هميشه نيازمند علم قطعي نيستيم. اين ويژگي در مواردي همچون تعيين سبب از بين اسباب احتمالي نمود بيشتري دارد، زيرا اگر ايجاد مسؤوليت را منوط به علم كنيم، ممكن است بسياري پرونده‌هاي مسؤوليت مدني در تسلسل و توالي اسباب محدود شود و بسياري از اين گونه خسارات جبران‌نشده باقي مانند. برهان سبر و تقسيم مي‌تواند در اين خصوص به ياري شخص زيان‌ديده بشتابد. مشابه اين روش در حقوق كشور فرانسه نيز تحت عنوان برهان «اثبات از راه حذف» در مسؤوليت مدني به كار گرفته شده است. همچنين استفاده از اين شيوه در ايران و فرانسه براي تشخيص سبب در پرونده مشهور خون‌هاي آلوده داراي سابقه است. به نظر مي‌رسد سبر و تقسيم به عنوان برهاني كاربردي در اين مقوله داراي كارايي قابل توجهي است، زيرا در تعيين سبب به دنبال عاملي هستيم كه بيشترين احتمال را براي زيان‌بار بودن داشته باشد.