بررسي و نقد جانشيني در كتاب جانشيني حضرت محمد (ص)

A Review and Critique on Succession, Stated in the Book "Succession of Prophet Muhammad (s

در جريان نو شدن مذهبي، پژوهش در زمينه استشراق و شيعه پژوهي، جايگاه ويژهاي دارد و در اين ميان، ويلفرد فرديناند مادلونگ به سبب آثار بسيارش، مستشرقي برجسته و شايسته توجه است. در اين نوشتار، كتاب جانشيني محمد او، بررسي شده تا ديدگاه و تفكر وي در باره جانشيني پيامبر دست مايه بررسي و نقد قرار گيرد. بدين منظور، با بررسي دوره هاي خلافت ابوبكر، عمر، عثمان و حضرت علي، به تبيين ديدگاه ايشان در زمينه تدبير، آينده نگري، سياستمداري و تحولات سياسي در دوره هريك پرداخته شده است. با توجه به رويكرد تحليل تاريخي جامعه شناختي كه كتاب جانشيني بر مبناي آن نگاشته شده و از لوازم اين رويكرد و البته كار تاريخي، نگاه زميني و طبيعي به حوادث است، نه نگاه ماوراءالطبيعه، اين فهم حاصل گرديده است كه مادلونگ، علم غيب پيامبري كه خصوصيتي فراطبيعي است را در نظر نگرفته و بر اين باور است كه محمد، از مرگ زودهنگام خويش مطلع نبوده تا براي خود جانشيني تعيين نمايد. در همين راستا، وي اذعان مي دارد كه قرآن اشاره صريحي به جانشيني علي ندارد و ايشان را صرفا بر مبناي داستان هاي قرآن در باره خلافت پيامبران سلف و خاندان ايشان، مستحق جانشيني پيامبر ميداند و ميگويد كه همچون پيامبران گذشته، محمد نيز به يقين ميخواست يكي از افراد خاندانش جانشين او گردد. گفتني است كه پژوهش حاضر، به روش توصيفي تحليلي و باتوجه به دادههاي اسنادي و كتابخانه اي صورت پذيرفته است.

Researches on Orientalism and Shia studies are regarded important in the realm of religious modernization. As Wilferd Ferdinand Madelung has written numerous prominent orientalist works, he must be seriously taken into account. His book "The Succession of Prophet Muhammad (s)" was analyzed in the present paper in order to present a critique and assessment on his thoughts on the succession. Therefore, after analyzing caliphate of Abu Bakr, Umar and Uthman, Madelung's thoughts on management, futurism, diplomacy and political changes in each era will be assessed. He has written his book by means of a historical – sociological analysis which is a proper method in historical studies, to assess historical events by a natural and worldly perspective not a supernatural one. Based on the methodology he applied in his book, it was concluded that Madelung did not consider prophecy, a supernatural ability, of Prophet Muhammad (s) and he believed that Prophet Muhammad (s) was not aware of the time of his death so that he could introduce his successor. In addition, he believed that succession of Ali b. Abi Talib (a) after Prophet (s) was not clearly stated in Quran. He was only expected to be selected as the successor because of historical stories in Quran in which earlier prophets had chosen their successors from their families; he thought similar to earlier prophets, Muhammad (s) wanted to choose his successor from his own family. The present paper has applied a descriptive – analytical approach based on historical documents and library sources.