روابط مذهبي ايران و عثماني در دوره نادرشاه افشار

Religious Relations between Iran and Ottomans in the Time of Nader Shah

تاكنون پژوهش هاي دامنه داري در زمينه پيدايش ، خيزش و افول مسائل مذهبي در دوره نادرشاه افشار صورت گرفته است؛ اما هنوز زواياي ناگفته بسياري نزد مورخان و محققان اسلام وجود دارد. آنچه مقرر است در اين وجيزه بررسي شود، زاويه اي متفاوت و دغدغه اي پنهان برگرفته از اين پرسش است كه روابط مذهبي ايران و عثماني در دوره نادرشاه چگونه است؟ نخستين فرضيه اي كه به ذهن متبادر مي شود، آن است كه نادر با ابداع مذهب جعفري تلاش مي كرد كه اولا قلمرو ايران را به پيش از دوران صفوي بازگرداند و ثانيا خود، مقام برترين حاكم جهان اسلام را كسب كند. در اين پژوهش، تصويري كلي از روابط فكري مذهبي ميان ايران و عثماني از زمان برگزاري شوراي مغان، و سپس، مجمع مذهبي نجف و پس از آن، صلح نهايي وي با عثماني مورد بررسي و دقت قرار مي گيرد. در پايان نيز اثبات شده كه هدف نادر از برقراري اين روابط، رسيدن به توسعه طلبي ارضي و تبديل شدن به برترين حاكم مسلمان بود؛ هرچند وي به طور كامل به اهدافش نرسيد و در نهايت، با عثماني كنار آمد. روش بررسي در اين پژوهش، متناسب با روش هاي معمول تاريخي، توصيفي تحليلي مي باشد.

Extensive researches have been conducted so far on the origin, rise and decline of religious affairs in the time of Nader Shah; however there are many undiscovered aspects to historians and Islamic researchers. The raised question which will be analyzed in the present paper is: What were the religious relations between Iran and Ottomans in the time of Nader Shah? The first hypothesis which comes to one’s mind is that Nader Shah tried to promote Ja’fari school of thought in order to expand the territory of Persia to its limits in Safavid time. Also he aspired to become the most powerful ruler in the world. A general description of the intellectual and political relations between Iran and Ottomans from the time of the grand meeting of Moghan and also religious association of Najaf will be presented and finally the peace between Nader and Ottomans will be analyzed in the present paper. It is proved that the purpose of Nader Shah in pursuing these relations was to expand Iran's territory in order to become the most powerful ruler in Islamic world. Although he did not reach all his goals, he managed to bring peace with Ottomans. The present paper has applied a descriptive – analytical approach which is a common methodology in historical studies.