ارزيابي ريسك اكولوژيك و سلامت آلكيل بنزن سولفانات هاي خطي (las) در آب سد درودزن (فارس)

Ecological and health risk assessment of linear alkylbenzene sulfonates in Doroodzan Dam (Fars

زمينه و هدف: امروزه آلكيل بنزن سولفانات خطي (las) كاربرد زيادي در توليد انواع شوينده ها دارد. هدف از مطالعه حاضر ارزيابي همزمان خطر سلامت و خطر اكولوژيك اين آلاينده در آب سد درودزن براي ارگانيسم هاي هدفي همچون ماهي ها و دافني است.روش بررسي: با توجه به هدف تحقيق و براساس محدوديت هاي موجود، در شهريورماه 1397 از 7 ايستگاه انتخاب شده براساس كانون آلودگي در سد درودزن تعداد 21 نمونه آب برداشت شد و پارامترهاي كيفي آب شامل دما، اسيديته (ph)، اكسيژن محلول (do)، پتانسيل اكسايش و كاهش (orp)، كل جامدات محلول (tds)، هدايت الكتريكي (ec) براساس روش استاندارد در محل سنجش شد. مقدار آلكيل بنزن سولفانات خطي (las) پس از انتقال نمونه ها به آزمايشگاه با استفاده از روش بهينه شده متيلن بلو اندازه گيري شد. سپس ارزيابي خطر اكولوژيك و سلامت با محاسبه شاخص rq (شاخص ريسك) انجام شد.يافته ها: نتايج نشان داد كه ميانگين پارامترهاي ph برابر با 8/84، ec برابر با µs/cm 732/19، tds، شوري و do به ترتيب برابر با mg/l 482/90، 366/61 و 6/87 بود. بيشترين و كمترين غلظت las به ترتيبmg/l 0/039 و 0/005 بود. همچنين نتايج نشان داد كه ارتباط معني داري بين غلظت las و ph وجود دارد. نتايج ارزيابي خطر نشان داد كه شاخص ريسك سلامت در تمامي ايستگاه ها كمتر از مقدار 0/1 است. در صورتي كه شاخص ريسك اكولوژيك به جزء در ايستگاه شماره 7 در ساير ايستگاه ها در طبقه با ريسك كم قرار دارد.نتيجه گيري: به طور كلي نتايج نشان مي دهد كه شاخص rq در آب سد درودزن در محدوده مناسب و در طبقه با ريسك كم قرار دارد. لذا لازم است كه به منظور رسيدن به قطعيت در ارتباط با شرايط بهينه آب سد از نظر اكولوژيكي و سلامت مطالعات طولاني مدت در اين زمينه انجام شود.

Background and Objective: Nowadays linear alkyl benzene sulfanate (LAS) is widely used in the production of various detergents. The purpose of this study was to assess the health and ecological hazards of this pollutant on target organisms such as fish and daphnia in the Doroodzan Dam water. Materials and Methods: According to the research objective and given existing restrictions, 21 water samples were collected in September 2018 from 7 selected stations based on the source of contamination in Doroodzan dam. Water quality parameters including pH, Dissolved Oxygen (DO), potential Redox (ORP), Total dissolve solid (TDS) and Electrical conductivity (EC) was measured at the site. The amount of linear alkyl benzenesulfonate (LAS) was measured using an optimized methylene blue method after transferring samples to the lab. Then ecological and health risk assessment was performed by calculating the RQ index (risk index). Results: The results showed that the mean of pH, EC, TDS, salinity and DO were 8.88, 732.19 μs/cm, 482.49, 366.16 and 6.87 mg/L, respectively. The highest and lowest concentrations of LAS were 0.039 and 0.055 mg/L, respectively. The results also showed that there is a significant relationship between LAS concentration and pH. The results of the risk assessment showed that the health risk index in all stations is less than 0.1, while the ecological risk index except at station 7, are in low risk level. Conclusion: In general, the results show that the RQ index in the Droodzan Dam water is in appropriate range and in the low risk level. Therefore, it is necessary to conduct long-term studies in this field to ensure the persistence of optimal water conditions in the dam ecologically and health-wise.