لزوم توجه به مفروضات مدل ژنتيكي تجزيه داي آلل

The Necessity of Considering the Assumptions of Genetic Model in Diallel Analysis

به منظور بررسي صحت فرضيات تجزيه داي‌آلل از تلاقيهاي 6 ژنوتيپ يولاف زراعي و وحشي استفاده گرديد. صفات تعداد روز تا گرده‌افشاني، ارتفاع گياه در گرده‌افشاني و رسيدگي و همچنين درصد پروتئين ساقه و دانه بررسي شد. در تجزيه داي‌آلل به روش گريفينگ، ميانگين مربعات تلاقيهاي معكوس براي كليه صفات معني‌دار بود، اما بر مبناي تجزيه واريانس هيمن، اثر پايه مادري براي هيچ يك از صفات معني‌دار نگرديد. لذا براي بررسي صحت مدل و سه فرض فقدان آلل‌هاي چندتايي، عدم وجود پيوستگي ژني و اثرات متقابل بين مكانهاي ژني از ميانگين تلاقيهاي دوطرفه و رگرسيون Wr روي Vr، تجزيه واريانس Wr + Vr و Wr – Vr استفاده گرديد. هيچكدام از روشها براي ارتفاع در رسيدگي و تعداد روز تا گرده‌افشاني اريبي نشان ندادند و لذا تجزيه هيمن براي تخمين پارامترهاي ژنتيكي انجام شد. براي ارتفاع گياه در گرده‌افشاني و درصد پروتئين ساقه، شيب خط رگرسيون به ترتيب واجد و فاقد اختلاف معني‌دار با يك و صفر بود. براي اين دو صفت با حذف يك والد از جدول داي‌آلل، اريبي برطرف گرديد. براي درصد پروتئين دانه نيز، با توجه به اين كه براي صحت مدل نياز به حذف دو والد بود، از محاسبه پارامترهاي ژنتيكي صرف‌نظر گرديد. در مجموع روش رگرسيون Wr روي Vr نسبت به تجزيه واريانسWr + Vrو Wr – Vr از اعتبار بيشتري جهت بررسي صحت مدل ژنتيكي برخوردار بود. همچنين نتايج تجزيه هيمن و جينكز در دو حالت صحت و عدم صحت فرضيات مدل ژنتيكي، نشان داد كه پارامترهاي ژنتيكي به شدت تحت تأثير اريبي مدل قرار گرفته و برآوردهاي كاملاً متفاوتي براي آنها به دست مي‌آيد. روش گريفينگ كمتر از روش هيمن و جينكز تحت تأثير اريبي مدل ژنتيكي قرار گرفت. بدين ترتيب به نظر مي‌رسد كه آزمونهاي اوليه براي بررسي صحت فرضيات مدل ژنتيكي هيمن و جينكز و اطمينان از صحت نتايج از طريق روشهاي ارائه شده امري ضروري است.

Diallel crosses among 6 Avena sativa L. and A. sterilis L. lines and introductions were used to evaluate the validity of the assumptions for the genetic model. Number of days to pollination, plant height at pollination and at maturity, as well as grain and stem protein percentages were evaluated. According to Griffing's method 1 the reciprocal mean squares for all the traits under study were significant. But based on Hayman's analysis, the maternal effects for all the traits studied were not significant. Therefore, reciprocal means were used to evaluate the validity of the absence of multiple alleles, linkage and epistasis effects using regression of Wr on Vr and analysis of variance for Wr + Vr and Wr - Vr. Based on the results of the 3 methods, the genetic models for plant height at maturity and days to pollination were unbiased. Therefore, Hayman's analysis was used to estimate the genetic parameters for these traits. For plant height at pollination and stem protein percentage, significant and nonsignificant differences of regression slope from one and zero (Ho: β = 1 and Ho: β = 0) were detected, respectively. For these traits the biasedness of the model was removed after elimination of one parent from the diallel table. Grain protein percentage was not analyzed as it necessitated the elimination of 2 parents from the diallel table. In general, regression of Wr on Vr compare to Wr + Vr and Wr - Vr analysis of variances showed to be a more valid inductive method for testing the accuracy of the genetic model assumptions. Also, results of the Hayman and Jinks analysis, both when the assumptions are valid and when not, showed that genetic parameters are affected by the biasedness of the model, and that different estimates will be obtained. The Griffing's method was less affected by the unbiasedness of the model than Hayman and Jinks method. Therefore, it seems that preliminary testing for validity of the assumptions is necessary in Hayman and Jinks genetic model.