ارزيابي كارايي بيمارستان‌هاي استان سمنان با استفاده از تحليل پوششي داده‌ها با ماهيت ورودي

بيمارستان‌ها به‌عنوان يكي از مراكزي كه بيشترين منابع نظام سلامت را مصرف مي‌نمايند بر حسب نوع فعاليت، داراي عملكرد و كارايي متفاوتي هستند. هدف از انجام اين مطالعه، ارزيابي كارايي بيمارستان‌هاي استان سمنان براساس روش تحليل پوششي داده‌ها با ماهيت ورودي مي‌باشد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت، پيمايشي و توصيفي است و از تكنيك تحليل پوششي داده‌ها، فرم پوششي و با ماهيت ورودي با فرض بازده متغير نسبت‌به مقياس، استفاده شد. در اين مطالعه كارايي نسبي 13 بيمارستان استان سمنان طي سال‌هاي 1393 تا 1395 مورد ارزيابي قرار گرفت. اطلاعات موردنياز از مستندات علمي و داده‌هاي مربوط‌به شاخص‌هاي ورودي و خروجي از معاونت توسعه مديريت و برنامه‌ريزي منابع دانشگاه علوم پزشكي سمنان، شاهرود و معاونت درمان تأمين اجتماعي جمع‌آوري و از نرم‌افزار GAMS براي تحليل داده‌ها استفاده شد. نتايج: ميانگين كارايي بيمارستان‌ها، طي سال‌هاي 1393 تا 1395 به‌ترتيب 76/0، 82/0 و 81/0 بوده و همچنين 38/0 درصد بيمارستان‌ها از بازدهي به مقياس ثابت، 38/0 درصد از بازدهي به مقياس كاهشي و 24/0 درصد از بازدهي به مقياس افزايشي برخوردار بودند، بنابراين 76/0 درصد بيمارستان‌هاي مورد بررسي، قابليت توسعه بيش از ميزان فعلي را ندارند. نتيجه‌گيري: اغلب بيمارستان‌ها به‌صورت كارا عمل نمي‌كنند. بيمارستان‌هاي ناكارا مي‌توانند با الگوگيري از بيمارستان‌هايي كه به‌عنوان واحد مرجع شناخته شده‌اند و با مديريت بهتر منابع مالي و انساني، به مرز كارايي نزديك شوند. اجراي نتايج اين تحقيق، مي‌تواند ضمن معرفي الگوهاي عملكردي به مديران عالي بخش سلامت، امكان برنامه‌ريزي دقيق‌تر براي توسعه ظرفيت خدمات بهداشتي درماني و صرفه‌جويي در منابع را فراهم كند.

Hospitals as the centers that consume the most resource of health system, based on their function have difference performance and efficiency. The purpose of this study was to assess the efficiency of hospitals in Semnan province using data envelopment analysis with input nature. Methods: This research is an applied one in terms of purpose and a survey and descriptive one in terms of nature. The data envelopment analysis technique, the cover form, and the input nature with the assumption of variable returns versus the scale, was used. relative efficiency of 13 hospitals in Semnan province were analyzed between 1394and 1395. The necessary information was extracted from scientific documents, and the data related to input and output indices were collected from vice chancellor for Administration and TUMS. The collected data were then analyzed by GAMS. Results: The averages efficiency of hospitals, during the years 1393-1395, were 0.81, 0.82, and 0.76, respectively. 0.38 percent of hospitals had constant return to scale, 0.38 percent had decreasing return to scale and 0.23 percent of them had increasing return to scale. Therefore, 0.76 percent of hospitals did not have the capacity to develop beyond the status quo. Conclusion: Most hospitals are not efficient. The performance of inefficient hospitals can be improved following the patterns used by reference hospitals and also by better financial and human resources management. This research introduces a functional pattern to senior managers of the health sector, enabling them to have more accurate planning for capacity development and resource saving.