چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي اثر تنش شوري بر رشد، عملكرد و برخي ويژگيهاي فيزيولوژيك ارقام سورگوم علوفهاي، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1393 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شيراز انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سه سطح شوري آب آبياري ((4/0) شاهد، 7 و 14 دسي‌زيمنس بر متر) به‌عنوان فاكتور اصلي و سه رقم سورگوم علوفهاي (پگاه، اسپيدفيد سفيد و قرمز) به‌عنوان فاكتورفرعي در نظر گرفته شدند. تنش شوري باعث كاهش معنيدار ويژگيهاي ارتفاع بوته و سطح برگ شد. بيشترين وزن خشك علوفه در تمام سطوح شوري متعلق به رقم پگاه بود. نتايج نشان داد كه با افزايش شوري در دو رقم پگاه و اسپيدفيد قرمز فعاليت آنزيمهاي آنتياكسيدانت از روند افزايشي معنيداري برخوردار بود، به‌طوري‌كه در رقم پگاه با افزايش شوري به 14 دسي‌زيمنس بر متر در مقايسه با شاهد، آنزيمهاي سوپراكسيدديسموتاز، پراكسيداز و كاتالاز به‌ترتيب به‌ميزان1/2 ، 5/4 و 8/2 برابر افزايش نشان داد. با افزايش شوري تا سطح 14 دسي‌زيمنس بر متر در مقايسه با شاهد، نسبت سديم به پتاسيم در اندام هوايي ارقام اسپيدفيد سفيد، قرمز و پگاه به‌ترتيب به‌ميزان 7/10، 8/6 و 7/1 برابر افزايش يافت و در ريشه ارقام مذكور به‌ترتيب به‌ميزان 6/9، 1/8 و 7/4 برابر افزايش نشان داد. با توجه به نتايج به نظر مي‌رسد يكي از مكانيزمهاي تحمل به شوري در رقم پگاه، جذب و انتقال كمتر سديم به اندام هوايي در مقايسه با دو رقم ديگر باشد كه در نتيجه اين شاخص ميتواند، به‌عنوان يكي از معيارهاي مهم در ارزيابي تحمل به شوري در گياه سورگوم مطرح شود.
چكيده لاتين :
In order to evaluate the effect of salinity stress on growth, yield, and some physiological traits of forage sorghum cultivars, an experiment was conducted as split-plot based on a randomized complete block design with four replications at experimental farm of College of Agriculture, Shiraz University at 2014 growing season. Treatments were three levels of saline irrigation water (0.4 as control, 7 and 14 dS/m) and three sorghum cultivars (Pegah, White speedfeed and Red speedfeed) as main plots and subplots, respectively. Results showed that salinity stress decreased plant height and leaf area. Pegah cultivar showed the highest forage dry weight in all salinity treatments. Activity of antioxidant enzymes including superoxide dismutase, peroxidase and catalase significantly increased with increasing salinity levels in Pegah and Red speedfeed cultivars. In salt-stressed Pegah these enzymes activity increased 2.1, 4.5, and 2.8 times, respectively in comparison to control. With increasing salinity levels, shoot sodium/potassium ratio of White speedfeed, Red speedfeed, and Pegah cultivars increased 10.7, 6.8, and 1.7 times, respectively whereas root sodium/potassium ratio of the cultivars increased 9.6, 8.1, and 4.7 times, respectively. It seems that the lower absorption of sodium was the major mechanism of salinity tolerance in Pegah and can be an important criterion to evaluate sorghum salinity tolerance
