سازوكارهاي قضازدايي از مجرمان داراي اختلال رواني در فرآيند تحقيقات مقدماتي با تأكيد بر الگوهاي مداخلات پليسي (مطالعه تطبيقي حقوق ايران و ايالات متحده آمريكا)

قضازدايي از جرائم ارتكاب‌يافته به مثابه تغيير مسير فرآيند رسيدگي به جرم ارتكاب‌يافته، رويكردي است كه به خصوص در ارتباط با جرائم ارتكاب يافته توسط گروه‌هاي خاصي از افراد جامعه مورد توجه دستگاه عدالت كيفري قرار گرفته است. اعمال اين تدابير به ويژه در مورد مجرماني كه داراي نوعي اختلال رواني هستند، واجد اهميت است. با توجه به اين‌كه ضابطان دادگستري به عنوان جبهه نخست سيستم عدالت كيفري، در مقابله با جرائم و مجرمان ايفاي نقش مي‌كنند، اجراي تدابير معطوف به قضازدايي در خصوص مجرمان داراي اختلال رواني، در مرحله تحقيقات مقدماتي توسط آن‌ها، هم از نظر كاستن از هزينه‌هاي اقتصادي سيستم عدالت كيفري و هم از جهت نيل به اهداف قضازدايي اهميت به سزايي دارد. توجه به الگوهاي مداخله ضابطان در فرآيند رسيدگي به جرائم بيماران دچار اختلال رواني، مبين اين موضوع است كه امروزه، «تيم مداخله بحران»، به عنوان گروهي از مأموران پليس آموزش‌ديده، نقش اساسي در اجراي تدابير قضازدايي در مرحله تحقيقات مقدماتي بر عهده دارند. بر اين اساس مأموراني كه در تيم ذكرشده ايفاي نقش مي‌كنند، بسته به نوع و ماهيت جرائم ارتكاب‌يافته، حسب مورد قادر به اتخاذ تصيماتي در راستاي عدم معرفي مجرمان به مراكز قضايي هستند. در اين نوشتار با بررسي وظايف و اختيارات ضابطان دادگستري در نظام حقوقي ايران و ايالات متحده در برخورد با مجرمان مبتلا به اختلالات رواني، چنين نتيجه گرفته شده است كه برخلاف نظام حقوقي ايالات متحده، در نظام حقوقي ايران، مقنن فاقد رويكردي خاص در خصوص قضازدايي از جرائم ارتكاب يافته در فرآيند تحقيقات مقدماتي است.