تاثير مداخله آموزشي مبتني بر الگوي باور بهداشتي‌ بر رفتار تغذيه‌اي بيماران دچار سكته قلبي‌

Assessment of the Effect of Educational Intervention Based on Health Belief Model on Nutritional Behavior of Patients With Myocardial Infarction

مقدمه: بيماري‌هاي قلبي_عروقي به عنوان يكي از عوامل تهديد كننده‌ي سلامت انسان‌ها و نيز مهم‌ترين عامل مرگ و مير در دنيا و ايران شناخته شده‌اند. بنابراين، بايسته به نظر مي‌رسد كه مداخله در جهت افزايش آگاهي مردم از عوامل خطر‌ساز اين بيماري و تشديد انگيزه‌ي آنها براي كاهش اين عوامل با استفاده از آموزش‌هاي تئوري محور صورت گيرد. هدف: تعيين تاثير مداخله آموزشي بر پايه مدل باور بهداشتي بر رفتار تغذيه‌اي بيماران دچار سكته قلبي بستري در بيمارستان‌هاي استان گيلان در سال‌هاي 1395-96. مواد و روش‌ها: اين مطالعه‌ي تجربي از نوع كارآزمايي شاهد‌دار تصادفي بود. 86 بيمار دچار سكته قلبي به طور تصادفي به دو گروه مداخله‌(43) و كنترل‌(43) تقسيم شدند. اطلاعات (داده‌هاي جمعيت‌شناختي و الگوي اعتقاد بهداشتي و رفتار تغذيه‌اي بيماران) با پرسشنامه محقق ساخته در دو نوبت (پيش از مداخله‌ي آموزشي و يك ماه پس از آن) براي هر دو گروه گرد‌آوري شد. پس از تعيين نيازها در چارچوب مدل اعتقاد بهداشتي، مداخله‌ آموزشي در گروه مداخله انجام شد. در گروه كنترل هيچ‌گونه مداخله‌اي نشد، اين بيماران تنها رهنمود روتين بيمارستان را دريافت كردند. داده‌ها با آزمون‌هاي آماري مناسب (آزمون كاي اسكوئر، ضريب همبستگي اسپيرمن و آزمون تي مستقل) و با استفاده از نرم‌افزار SPSS ورژن 21 واكاوي شدند. نتايج: دو گروه از نظر ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي ‌تفاوت معني‌دار نداشتند. پيش از مداخله، تفاوت معني‌داري بين ميانگين نمره سازه‌هاي مختلف الگوي اعتقاد بهداشتي و آگاهي و رفتار تغذيه‌اي در بيماران دو گروه ديده نشد اما پس از مداخله تفاوت بين دو گروه معني‌دار بود (p<0/001). نتايج، همچنين، نشانگر تفاوت معني‌دار در مقايسه گروه مداخله پيش از دريافت آموزش و پس از آن بود (p<0/001) ولي در نتايج گروه كنترل پيش و پس از مداخله، تفاوت معني‌دار ديده نشد (p<0/001) نتيجه‌گيري: مداخله بر پايه الگوي اعتقاد بهداشتي و با پافشاري بر آگاهي و رفتار تغذيه‌اي بيماران با سكته قلبي، تاثير مثبت در راستاي بهبود رفتار تغذيه‌اي اين بيماران داشت و در پايان سبب بهبود وضعيت سلامت آنان شد.

Introduction: Cardiovascular diseases (CVDs) are known as a health-threatening factors and the most important cause of mortality worldwide and also in Iran. Thus, it seems necessary to intervene in order to increase public awareness of the risk factors and to enhance their motivation for reducing those factors via the theory-based education Objective: This study aimed to determine the effect of educational intervention based on health belief model on nutritional behavior of patients with myocardial infarction admitted to the hospitals in Guilan province during 1395-96( 2017-2018). Materials and Methods: This study is a randomized controlled experimental trial. Eighty-six patients with myocardial infarction were randomly assigned into two case (43) and control (43) groups. Data from both groups (demographic and health belief model and nutritional behavior) were collected using a researcher-made questionnaire before and a month after educational intervention. After fulfilling the requirements based on HBM, educational intervention took place in case group. Control group did not receive any kind of intervention, they just received the routine notes from hospital. Data were analyzed using SPSS version 21 using suitable statistical tests (chi-square test, Spearman coefficient and independent t-test). Results: In terms of demographic characteristics, no significant differences were seen between the groups. Before intervention, no significant differences were seen between mean scores of HBM constructs, awareness and nutritional behaviors in the groups, while after intervention there was a significant difference between them (p<0.001). Results also showed a significant difference in case group before and after receiving educational intervention (p<0.001). But there was no significant change in the control group before and after educational intervention (p<0.001). Conclusion: The present study showed that intervention based on HBM, emphasizing awareness and nutritional behavior of patients with myocardial infarction, could have a positive effect on the nutritional behavior of the patients and consequently their health status.