ديپلماسي اقتصادي در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران: دوره احمدي نژاد و روحاني

The Position of Economic Diplomacy in Iran's Foreign Policy: Ahmadinejad and Rouhani Era

ديپلماسي اقتصادي يكي از انواع ديپلماسي است كه امروزه داراي جايگاه ويژهاي در سياست خارجي كشورهاست. شرايط ويژه جمهوري اسلامي ايران مستلزم پي گيري يك ديپلماسي اقتصادي كارآمد است. دولت هاي بعد از انقلاب پس از جنگ به دنبال استفاده از ظرفيت­هاي ديپلماسي اقتصادي در سياست خارجي بودهاند، اما در اين راستا كارآمدي لازم را نداشته و با چالشهاي مختلفي روبرو بودهاند. سؤال اصلي پژوهش عبارت است از اينكه جايگاه ديپلماسي اقتصادي در دولت­هاي نهم و يازدهم چگونه بوده است؟ در اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و استفاده از منابع كتابخانه اي و اسنادي و داده­هاي آماري درصدد بررسي جايگاه ديپلماسي اقتصادي در سياست خارجي ايران در دولت هاي نهم و يازدهم هستيم. از اين رو به مطالعه اجمالي سياست خارجي دولت هاي پس از انقلاب تا دولت روحاني پرداخته و سپس بصورت ويژه جايگاه ديپلماسي اقتصادي را در دوره مورد نظر مورد مطالعه قرار مي­دهيم. يافته ها حاكي از وجود چالش هاي ساختاري در دولت هاي متفاوت در زمينه كاربست اين نوع ديپلماسي در عرصه سياست خارجي است، با اين وجود فرصت هايي نيز به دليل ماهيت سياست خارجي دولت روحاني فراهم شده كه از رهگذر آن ايران مي تواند ديپلماسي اقتصادي موفقي را اتخاذ نمايد.

Economic diplomacy is one type of diplomacy that is of particular importance in foreign policy of countries. The special conditions of the Islamic Republic of Iran require pursuit of efficient economic diplomacy. The post-revolutionary governments sought to use the capacities of economic diplomacy in foreign policy, But in this regard, they have not had the necessary efficiency and faced various challenges. The main question of the research is how was the position of economic diplomacy in Iran? In this research, using the descriptive-analytical method and using library and documentary resources and statistical data, we are going to examine the position of economic diplomacy in Iran's foreign policy in the ninth and eleventh governments. Therefore, we study foreign policy from revolution to government of Rouhani and study the status of economic diplomacy. The findings show that there are structural challenges in different periods of the use of this type of diplomacy in foreign policy, but opportunities have also been provided because of the nature of the foreign policy of the Rouhani government that Iran can adopt successful economic diplomacy.