چكيده فارسي :
يكي از اصلي‌ترين مشكلات تاكستان‌هاي ايران، حساسيت ارقام انگور در برابر سرمازدگي زمستانه مي‌باشد. لذا با توجه به تنوع ژنتيكي زياد ارقام انگور در موستان‌هاي سراسر ايران و با وقوع سرماي شديد در زمستان سال 1386، از اين موقعيت به عنوان يك تيمار طبيعي سرمادهي در جهت ارزيابي تحمل به سرما و ميزان خسارت وارده بر 21 رقم انگور ايراني و 8 رقم انگور اروپايي در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار و هر واحد آزمايش سه بوته استفاده شد. در هر بوته، چهار شاخه يكساله انتخاب شد و تعداد جوانه‌هاي سالم و آسيب ديده شمارش گرديد. سپس تجزيه آماري و كلاستر انجام گرفت. آمار توصيفي (ضريب تغييرات فنوتيپي صفات) داده‌هاي حاصل از ارزيابي ارقام محاسبه گرديد. با استفاده از ضريب هم‌بستگي (r پيرسون)، رابطه دوطرفه بين صفات اندازه‌گيري شد و صفاتي كه انتخاب آنها مي‌تواند باعث افزايش راندمان شود مشخص گرديد. نتايج حاكي از قرار گرفتن ارقام در چهار گروه حساس، نيمه متحمل، متحمل و كاملاً متحمل مي‌باشد. ارقام بي‌دانه قرمز، عسگري، فخري، سياه قزوين، خليلي و ريش‌بابا به ترتيب بيشترين تحمل را نشان دادند. بيشتر ارقام اروپايي شامل روبي سيدلس، سوپريور، فيستا، بلك سيدلس، پرليت، فليم سيدلس، تامسون سيدلس و تركمنستان 4 در گروه‌هاي نيمه متحمل تا حساس قرار گرفتند. آستانه تحمل در برابر سرماي زمستانه در ارقام نرمال 1± 15- و در ارقام برتر متحمل 1± 20- درجه سلسيوس بود. در بين صفات مورد مطالعه، هم‌بستگي فنوتيپي معني‌دار وجود داشت.
چكيده لاتين :
One of the main problems in vineyards of Iran is sensitivity of grape cultivars to winter cold. Considering the rich genetic diversity of grape cultivars in Iran vineyards and severe cold winter in 2007, this situation was used as a natural treatment in order to identify cold tolerance and assess damages in 21 Iranian grape varieties and 8 European grape varieties in a factorial experiment, based on completely randomized blocks design with four replications and three plants per unit. In each plant, four branches (one year old) were selected and the number of healthy and damaged sprouts were counted. Then, statistical and cluster analysis was performed. Descriptive statistics (coefficient of variation of phenotypic traits) of the obtained data from assessment of grape cultivars was calculated. Using the correlation coefficient (Pearson r), bilateral relationship between traits was measured and the attributes which their selection could increase the efficiency were determined. The results indicated that grape cultivars were located in four groups of sensitive, semi-sensitive, semi-tolerant and completely tolerant. Ghermez Bidaneh, Fakhri, Siyah Gazvin, Khalili and Rish Baba cultivars showed the highest tolerance. Most of the European cultivars including Ruby Seedless, Superior, Fiesta, Black Seedless, Perlette, Flame Seedless, Tompson Seedless and Torkmanistan 4 were in semi-tolerant to susceptible groups. Tolerance threshold against winter cold was was 15 ±1 ◦C in normal varieties and 20 ±1 ◦C in tolerant cultivars. There was a significant phenotypic correlation between the studied traits.
