پيش بيني رفتار آي يو دي گذاري در زنان سنين باروري با استفاده از تئوري رفتار برنامه ريزي شده

Prediction of Intrauterine Device Insertion among Women of Childbearing Age based on the Theory of Planned Behavior

مقدمه: آي يو دي، يكي از ايمن ترين روش هاي جلوگيري از بارداري است كه در ايران در مقايسه با ساير جوامع، مورد استقبال قرار نگرفته است. در تحليل عوامل مؤثر بر رفتار آي يو دي گذاري مي توان به عوامل فردي، اجتماعي و محيطي اشاره كرد. مطالعه حاضر با هدف بررسي عوامل پيش بيني كننده رفتار آي يو دي گذاري در زنان سنين باروري شهر مشهد با استفاده از تئوري رفتار برنامه ريزي شده انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه همبستگي در سال 91-1390 بر روي 400 زن مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني دولتي شهر مشهد انجام شد. افراد به صورت طبقه اي خوشه اي انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه مشخصات فردي، پرسشنامه سنجش آگاهي در مورد آي يو دي و پرسشنامه پژوهشگر ساخته مورد بررسي قرار گرفتند. روايي پرسشنامه ها با روايي محتوا و پايايي آنها با ضريب آلفا كرونباخ تعيين شد (0/94-0/75). رفتار آي يو دي گذاري سه ماه پس از تكميل پرسشنامه ها بررسي شد. داده ها پس از گردآوري با استفاده از نرم افزار آماري SPSS (نسخه 5/11) و روش هاي آمار توصيفي، ضريب همبستگي اسپيرمن و رگرسيون خطي و لوجستيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ميزان p كمتر از 0/50 معني دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين سن واحدهاي پژوهش 01/5±8/27 سال بود. سازه هاي تئوري رفتاري برنامه ريزي شده در مجموع 36% قصد و 14% رفتار آي يو دي گذاري را پيش بيني كردند. هنجارهاي انتزاعي (0/213=β) و قصد (0/179=β) پيش بيني كننده هاي قوي رفتار آي يو دي گذاري بودند. نتيجه‌گيري: تئوري رفتار برنامه ريزي شده، پيش بيني كننده قوي براي قصد آي يو دي گذاري بوده، اما براي رفتار آي يو دي گذاري، پيش بيني كننده نسبتاً ضعيفي مي باشد.

Introduction: The Intrauterine Device (IUD) is the most cost-effective method of contraception. The use of the IUD in relation to other contraceptive methods is reported to low in some countries such as Iran. The factors that influencing IUD insertion behavior can be mentioned: individual, social and environmental factors. This study investigated the predictors of IUD insertion behavior in women of reproductive age in Mashhad using the theory of planned behavior. Methods: In this correlational study, 400 women who were referred to public health centers were studied in Mashhad, Iran, 2012-2013. A stratified cluster sampling method was used. Data were collected by a demographic questionnaire, the questionnaire related IUD knowledge and a researcher-made questionnaire. Reliability and content validity of questionnaires were assessed using Cronbach's alpha coefficient (0.75-0.94). IUD insertion behavior was measured after 3 months. Data were analyzed by SPSS software version 11.5 and descriptive statistical tests such as Spearman correlation coefficient and linear and logistic regression tests. P value less than 0.05 was considered statistically significant. Results: The mean age of women was 27.8±5.01 years. Structure of planned behavior predicted 36% and 14% of the variance of intention and IUD insertion behavior, respectively. Subjective norms (β=0.213) and intention (β=0.179) were the most significant predictor of IUD insertion behavior. Conclusion: Theory of planned behavior offered a good prediction of IUD insertion behavior intentions but falls short in predicting IUD insertion behavior.