ارزيابي ماندگاري تأثير كاربرد كودهاي آلي، اوره و سولفات روي بر ويژگي‌هاي خاك در تناوب كلزا- گندم

به‌منظور بررسي ماندگاري تأثير كاربرد كودهاي آلي، اوره و سولفات روي بر ويژگي‌هاي خاك بر تناوب كلزا- گندم، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در دو سال متوالي در گلخانه انجام شد. تيمارهاي آزمايش در سال اول شامل: كود اوره، كمپوست ضايعات شهري، ورمي كمپوست، كود گوسفندي، كود گاوي و شاهد و روي از منبع سولفات روي و دو رقم كلزا بودند. در سال دوم، دو رقم گندم دوروم در گلدان‌هاي تيمار شده سال قبل كشت شدند. نتايج نشان داد كه پس از گذشت دو سال از مصرف كود گاوي، قابليت هدايت الكتريكي (81/41 درصد)، مقدار پتاسيم قابل استفاده خاك (45/59 درصد) و مقدار منگنز قابل استفاده خاك (82/79 درصد) نسبت به شاهد طور معني‌داري افزايش يافت. ميزان درصد رطوبت گل اشباع (48/57 درصد)، مقدار نيتروژن كل خاك (96/66 درصد)، مقدار آهن قابل استفاده خاك (49/46 درصد) و مقدار مس قابل استفاده خاك (51/47 درصد) به‌طور معني‌داري تحت تأثير تيمار كمپوست ضايعات شهري قرار گرفت و نسبت به شاهد افزايش يافت. اثر كود سولفات روي بر ميزان نيتروژن كل خاك (28/0درصد)، پتاسيم قابل استفاده خاك (4/218 ميلي‌گرم در كيلوگرم) و مقدار منگنز قابل استفاده خاك (89/12 ميلي‌گرم در كيلوگرم) معني‌دار بود. به‌طور كلي نتايج نشان داد كه كاربرد اصلاح كننده‌هاي آلي مي‌تواند سبب تغيير در بسياري از ويژگي‌هاي خاك گرديده كه برخي از اين تغييرات ممكن است در سا‌ل‌هاي بعد نيز تأثير داشته باشد. بنابراين نياز است در اراضي كه به آنها كودهاي آلي افزوده گرديده ويژگي‌هاي خاك و وضعيت قابليت استفاده عناصر غذايي در سا‌ل‌هاي بعد نيز رصد گردد

In order to investigate the persistence of organic amendments, nitrogen and zinc effects on soil characteristics in rapeseed-wheat rotation, a factor analysis was conducted in a complete random design with three replications in two consecutive years in a greenhouse. Treatments in the first year consisted of N fertilizer, municipal waste compost, vermicompost, sheep manure. The control consisted of zinc and two rapeseed cultivars. In the second year of the experiment, two cultivars of durum wheat were sown in the same pots as the first year of the experiment. Results showed that two years after application of cattle manure, a significant increase in soil electrical conductivity (41.81 %), available K (59.45 %) and available Mn (79.82 %) compared to the control were found. Saturated soil moisture (48.57%), total N (94.66 %), available Fe (46.49 %) and available Cu (47.51 %) significantly increased by municipal waste compost compared to the control. Also, Zinc had a significant effect on soil total N (0.28 %), available K (218.4 mg/kg) and available Mn (12.89 mg/kg). Generally, the results showed that application of organic amendments can change many soil characteristics which some of their impacts might last for next upcoming years. Therefore, it is necessary to monitor the soil characteristics and nutrients availability of the fields that were treated with organic amendments in the years after application.