بررسي فقهي - حقوقي امكان شكايت از آراي مستند به سوگند قاطع دعوا در تجديدنظر و فرجام

Make objection to judgments based on definitive oath in revision and appeal

تجديد نظرخواهي از رأي مستند به سوگند قاطع دعوا از مصاديقي است كه قانون‌گذار موضع صريحي در خصوص آن اتخاذ نكرده است. همين امر سبب ايجاد اختلاف نظر ميان قضات و حقوق‌دانان شده است؛ از‌اين‌رو ممكن است در زمينه‌هايي به محكوم‌عليه حق شركت در اين مرحلۀ دادرسي داده شود و در زمينۀ مشابه، محكوم‌عليه ديگر از احقاق حق در آن مرحله محروم گردد. از طرف ديگر، حكم قانون در خصوص عدم قابليت فرجام‌خواهي آراي مستند به سوگند در مادۀ 369 قانون آيين دادرسي مدني موجب شده است تا حقوق‌دانان نسبت به فلسفه و مبناي چنين حكمي ترديد كرده، نتوانند اين حكم قانون را به نحو مطلوب توجيه نمايند؛ تا جايي كه چنين ترديدي در آراي قضايي و حتي در شعب ديوان به‌چشم مي‌خورد. مقالۀ حاضر با مطالعۀ موضوع در فقه اماميه و تحليل آن در حقوق موضوعه، اعلام مي‌دارد كه تجديد نظرخواهي از رأي مستند به سوگند قاطع دعوا، حق مسلم محكوم‌عليه به‌شمار مي‌رود و از سوي ديگر حكم قانون مبني بر عدم قابليت رسيدگي فرجامي ممنوعيتي نسبي است كه با عنايت به مباني عقلي قابل توجيه است.

The legislator has not an explicit view about revision to judgments based on definitive oath. This point has caused disagreement between judges and lawyers. Such disagreement may be entitled the losing party to petition in revision court in one case and deprive other losing party from it in similar case. In addition, the lawyers doubt in basis of rule in article 369 of civil procedure code based on impossibility of appeal from judgments based on definitive oath, and they couldn’t justify this rule. There is such doubt in judicial votes even in votes of branches of the Supreme Court. This research studies the subject in Islamic jurisprudence and analyzes it in case law. This article proves revision to such judgments is incontrovertible right for losing party and the rule of article 369 is justifiable by reason basics.