بررسي تأثير تنش شوري بر برخي ويژگيهاي فيزيولوژيك و بيوشيميايي يونجه

The effect of salinity on some physiological and biochemical characteristics of alfalfa

شوري خاك از جمله عوامل محدود كننده عملكرد محصولات زراعي در جهان و ايران به شمار مي‌رود. به منظور ارزيابي تأثير غلظت‌هاي مختلف شوري (شاهد و 12 دسي زيمنس بر متر) بر ويژگي‌هاي مورفولوژيك و فيزيولوژيك 10 رقم يونجه، آزمايشي گلخانه‌اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار به اجرا درآمد. نتايج نشان داد تنش شوري سبب كاهش معني‌دار وزن گياه، غلظت پتاسيم و نسبت پتاسيم به سديم ارقام مختلف يونجه گرديد و اين كاهش در سطوح بالاتر تنش شوري، شديدتر بود. ميزان سديم گياه در نتيجه تنش شوري افزايش يافت. علاوه بر اين ارقام متحمل در مقايسه با ارقام حساس با بالا نگه داشتن نسبت پتاسيم به سديم در شاخساره و ريشه عملكرد مناسب-تري را در شرايط تنش شوري از خود نشان دادند .ارقام متحمل به شوري سديم كم‌تري را به بافت‌هاي بالايي خود انتقال مي‌دهند. غلظت يون پتاسيم اندام‌هاي هوايي همبستگي مثبت و معني‌داري (762/.) با ماده خشك كل بوته داشت و همچنين همبستگي منفي و معني‌داري بين ماده خشك كل بوته و غلظت يون سديم ريشه و بخش هوايي (831/-) وجود داشت و نسبت پتاسيم و سديم اندام‌هاي هوايي در بين صفات مورد مطالعه همبستگي مثبت و معني داري (835/.) را ماده خشك كل بوته ارقام نشان داد. با توجه به همبستگي منفي و معني داري بين غلظت سديم و كلروفيل مي‌توان گفت متابوليسم گياه تحت تاثير تنش شوري قرار مي‌گيرد.

To evaluate the effects of different concentrations of salinity (control and 12 dS m-1) on morphological and physiological aspects of 10 alfalfa cultivars, an experiment was conducted using a randomized complete block design with factorial treatments in three replications.The results showed that salinity stress significantly reduced dry matter, K+/Na+ ratio and shoot and root K+ concentrations. The sodium concentration of the plants increased with salinity stress, and the salt tolerant cultivars showed lesser sodium transfer into their tissues resulting in a higher shoot and root K+/Na+ ratio compared to susceptible cultivars. K+ concentration in shoot as well as shoot K+/Na+ ratio had significant positive correlations with shoot dry matter of 0.762**and 0.835** respectively. On the other hand there was a significant negative correlation between shoot dry matter and shoot Na+ concentration (-0.831)., showed the highest significant correlation with shoot dry matter. Therefore, it seems that among the traits studied, the Na+ concentration in the shoot may be considered as an appropriate indicator for selection of salt tolerant alfalfa cultivars. The observed negative correlation between sodium concentration and the chlorophyll content (-0.551) indicate that the plant metabolism has been adversely affected by salinity stress.