بررسي اثر تنش خشكي بر مولفه هاي جوانه زني وفعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدانت در ژنوتيپ هاي لوبيا (vulgaris L. Phasseolus )

Study of the effects of drought stress on seed germination factors and activity of antioxidant enzymes in Bean genotypes (Phaseolus vulgaris L

تنش‌ خشكي، يكي از مهمترين تنش‌هاي محيطي است كه تاثير منفي در تمام مراحل رشد و نمو گياه، به‌ خصوص مرحله جوانه‌زني بذر مي‌گذارد. به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر جوانه‌زني بذور ژنوتيپ‌هاي مختلف لوبيا، 40 ژنوتيپ لوبياي معمولي در ‌چهار سطح تيماري تنش خشكي ( شاهد، 4- ، 8- و 12- بار پلي اتيلن گليكول 6000) به صورت آزمايش فاكتوريل در‌ قالب طرح كامل تصادفي در سال 1393 با سه تكرار مورد بررسي قرارگرفت. نتايج نشان داد كه تنش خشكي باعث كاهش معني‌دار درصد و سرعت جوانه‌زني، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشك ريشه‌چه و وزن تر و خشك ساقه‌چه مي‌شود. به منظور مطالعه‌ آثار بيوشيميايي مقاومت به تنش خشكي در مرحله جوانه‌زني سه ژنوتيپ 18 ، 25 ، 28 حاصل از غربالگري تست جوانه-زني و رقم تجاري ياس در چهار سطح تيماري تنش خشكي (شاهد، 2- ، 4- و 8 - ) مورد بررسي قرار گرفتند. آنزيم‌هاي مورد بررسي در مرحله جوانه‌زني كاتالاز و گاياكول پراكسيداز بودند، كه ژنوتيپ 1189 داراي بيشترين ميزان فعاليت آنزيم كاتالاز و گاياكول پراكسيداز نسبت به شاهد خود بود، همچنين ژنوتيپ 916 داراي كمترين ميزان فعاليت اين آنزيم‌ها بود. با بررسي صفات مورد مطالعه و شاخص‌ها، ژنوتيپ 1189 با مد نظر قرار دادن خصوصيات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي بهتر در قياس با ساير ژنوتيپ ها و رقم ياس به عنوان شاهد در مرحله جوانه‌زني به تنش خشكي متحمل بوده و به عنوان بهترين ژنوتيپ در شرايط اين پژوهش معرفي مي‌شود.

Drought stress is one of the major causes of reducing crop improvement. To evaluate the effects of drought tolerance on seed characteristics the tolerant and sensitive seed genotypes of common bean were tested in petri dishes containing polyethylene glycol 6000 with concentration equal to 0, -4, -8 and -12 bar, according to CRD design with three replications in factorial arrangement. 9 day later, radice and caulice lengths were scored. The results showed that drought stress decreased rate and percentage of germination, radice and caulice lengths, fresh and dry weight of radices, and fresh and dry weight of caulice. To study biochemical processes in germination stages, genotypes 18, 25, and 29 and commercial variety of Yas were screened for polyethylene glycol 6000 with concentration equal to 0, -4, -8 and -12 bar. By evaluating of the studied traits and indices, with considering physiological and biochemical characteristics, it could be conclude that genotype 1189 was drought tolerant one in seedling stage in comparison to the rest of genotypes and Yas as a check variety.