تأثير كود دامي و زيستي حل كننده فسفات بر رشد، عملكرد و كيفيت اسانس گياه دارويي بادرشبي (Dracocephalum moldavica L.) در منطقه فيروزكوه

Effects of manure and phosphate solubilizing biofertilizer on growth, yield and essential oil quality of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.) in Firouzkuh region

به منظور مطالعه اثر كود دامي و كود بيولوژيك حل كننده فسفات بر رشد، عملكرد و كيفيت اسانس بادرشبي، آزمايشي به صورت فاكتوريل شامل كود دامي (0، 10 و 20 تن در هكتار) و كود بيولوژيك بيوسوپرفسفات (عدم تلقيح و تلقيح با بذر) در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي شركت كشاورزي ران در شهرستان فيروزكوه در سال 1394 انجام گرفت. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه بيشترين تعداد سرشاخه گلدار در بوته (8/2) در مصرف 10 تن كود دامي و بيشترين وزن خشك بوته (7/83 گرم) و عملكرد اسانس (9/11 كيلوگرم در هكتار) در مصرف 20 تن كود دامي حاصل گرديد. كود بيولوژيك بيوسوپرفسفات نيز داراي تأثير معني داري روي غالب صفات بود، به طوري كه بيشترين تعداد سرشاخه گلدار در بوته (7/5)، وزن خشك بوته (6/65 گرم)، عملكرد اسانس (8/81 كيلوگرم در هكتار) و درصد ژرانيول (6/01%) و درصد لينالول (0/93%) در اسانس در تيمار مصرف بيوسوپرفسفات (تلقيح با بذر) بدست آمد. همچنين اثرات متقابل در بين عامل ها بر روي عملكرد سرشاخه گلدار، ميزان اسانس و درصد ژرانيل استات در اسانس معني دار گرديد به طوري كه بيشترين عملكرد سرشاخه گلدار (3075/0 كيلوگرم در هكتار) در تيمار 20 تن كود دامي و عدم مصرف بيوسوپرفسفات و بيشترين ميزان اسانس (0/366%) در تيمار 10 تن كود دامي و مصرف بيوسوپرفسفات و نيز بيشترين درصد ژرانيل استات در اسانس (27/99%) در تيمار 20 تن كود دامي و مصرف بيوسوپرفسفات حاصل گرديد.

In order to study the effects of manure and phosphate solubilizing biofertilizer on growth, yield and essential oil quality of dragonhead, an experiment was conducted as factorial experiment contain manure (0, 10 and 20 ton/ha) and biosuperphosphat biofertilizer (non-inoculated and inoculated seeds), in the base of randomized complete blocks design with three replications at research field of Agriculture Company of Ran in Firouzkuh of Iran in 2015. The results showed that the highest flowering shoot no./plant in application of 10 t/ha manure and the highest dry weight of plant and essential oil yield in applying 20 ton/ha manure were obtained. Biosuperphosphat biofertilizer showed significant effects on studied traits, as the highest flowering shoot no./plant, dry weight of plant, essential oil yield and geraniol percent and linalool percent in treatment of application of biosuperphosphat (inoculated seeds) were obtained. Also, the intractions effect of factors on yield of flowering shoot, essential oil content and geranyl acetate percent in essential oil were significant, as the highest yield of flowering shoot in treatment of 20 t/ha manure and without application of biosuperphosphat and the maximum essential oil content in treatment of 10 t/ha manure and application of biosuperphosphat and the highest geranyl acetate percent in essential oil in treatment of 20 t/ha manure and application of biosuperphosphat were obtained.