تاثير آموزش بر احساس شايستگي مادران كودكان مبتلا به اختلال بيش فعالي

The Effect of Education on Sense of Competence of Mothers of Children with Hyperactivity Disorder

مقدمه: اختلال بيش فعالي يكي از شايعترين اختلالات روانپزشكي در كودكان و نوجوانان مي باشد. مشكلات روانشناختي از جمله كمبود احساس شايستگي در ميان مادراني كه كودك مبتلا به اختلال بيش فعالي دارند شايع است. در اين پژوهش، اثر آموزش بر احساس شايستگي اين مادران مورد مطالعه قرار گرفته است.روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي است كه در شهر تهران در سال 1394 انجام شد. 100 نفر ازمادران كودكان مبتلا به بيش فعالي با دامنه سني 117 سال در اين مطالعه شركت داده شدند. به منظور جلوگيري از انتشار اطلاعات، انتخاب مراكز پژوهش به صورت قرعه كشي تعيين گروه كنترل و مداخله در هر مركز صورت گرفت، بدين معني كه مركز اول (انستيتو روانپزشكي تهران) در قرعه كشي به عنوان گروه آزمون و مركز آموزشي درماني علي اصغر به عنوان گروه كنترل انتخاب شدند. از هر يك از مراكز 25 نفردر گروه آزمون و كنترل انتخاب شد. در مرحله بعد گروه كنترل از انستيتو روانپزشكي تهران و گروه آزمون از مركز علي ااصغر انتخاب شدند (در هر گروه 25 نفر). نمونه گيري به صورت دردسترس انجام شد. در نهايت با توجه به ريزش نمونه ها در هر دو مركز تعداد كل نمونه ها به 87 نفر رسيد. گردآوري داده ها با استفاده از پرسشنامه (psoc) قبل از مطالعه و بلافاصله بعد از اتمام آموزش (2 ماه بعد از پيش آزمون) انجام گرفت. در گروه آزمون آموزش مادران در 8 جلسه 60 دقيقه اي (هر هفته يك جلسه) در گروه هاي 12 5 نفري برگزار شد. براي گروه كنترل مداخله صورت نگرفت. پس از پايان آموزش پس آزمون انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار 22 spss تحليل شدند.يافته ها: نتايج نشان داد مادران هر دو گروه از نظر مشخصات دموگرافيك همگني باشند. ميانگين نمره احساس شايستگي در گروه كنترل و آزمون قبل از مداخله (به ترتيب 7/1 ± 860/86 و 8/3 ± 69/220) و بعد از مداخله (به ترتيب 9/2 ± 68/02 و 9/9 ± 70/37) اختلاف آماري معني داري نداشت.نتيجه گيري: به نظر مي رسد مقوله احساس شايستگي تحت تاثير عوامل مختلفي قرار دارد و آموزش كوتاه مدت نمي تواند اين احساس دروني را به سرعت تحت تاثير قرار دهد. انجام مطالعات بيشتر در خصوص عوامل مرتبط با احساس شايستگي و همچنين تاثير ساير رويكردهاي آموزشي بر احساس شايستگي مادران ضرورت دارد.

Attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) is one of the most common psychiatric disorders among children. Three to five percent of children suffer from this disorder. The behavioral problems of children with ADHD affect the sense of competence of mothers. Sense of competence is an important factor to perceive the parent role and satisfaction of parent role to support the child and establishing good order and discipline. The present study aimed to examine the effect of education on sense of competence of the mothers of the children with ADHD. Methods This semi-experimental study was conducted in Tehran in 2015. The study population was 100 literate mothers of children with ADHD. The mean age of the children was 7-11 years. The study methodology is convenience and random sampling method of clinical centers. Then, using the random method, it was shown which center was control and which center was experimental group. Children were selected from two educational medical centers of Tehran Psychiatric Institute (experimental group, n = 50) and Ali Asghar Medical Center (control group, n = 50). Data were collected using demographic questionnaire and the questionnaire of Parenting Sense of Competence. This program was held during 8 sessions (60 min, one session per week) for the experiment groups (groups of 5-12 mothers). The control groups received no intervention. Three months after the completion of the questionnaires, pre-test, and post-test were performed for the control groups. One month after the last session, post-test was performed by the completion of questionnaires in the experiment groups. The data were analyzed using SPSS 22 software. Results The mean values of sense of competence of mothers were compared before and after the intervention. The result of independent t-test showed that there was no significant difference between the score of sense of competence after the intervention in two groups. Thus, two groups are homogenous in terms of the sense of competence after the intervention (P = 0.256). There was no significant difference in other items. Conclusions There was no significant difference in the sense of competence of mothers after the intervention and this sense can be affected by different factors Also, short-term training cannot have a significant effect on it. Further studies are suggested to perform regarding the sense of competence and the effect of other educational approaches on this sense.