كليدواژه :
نمونه‌هاي عدس , معيارهاي گزينش , فراسنجه‌هاي آماري , عملكرد دانه , تنوع ژنتيكي
چكيده فارسي :
براي تعيين تنوع ژنتيكي صفات و درك روابط همبستگي بين هفت صفت كمي عدس به‌منظور يافتن نژادگاني (ژنوتيپ هايي) با ظرفيت عملكرد بالا، 760 نژادگان (نمونۀ) موجود در كلكسيون عدس طرح حبوبات پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران (كرج)، در سال زراعي 93-1392 ارزيابي شدند. فراسنجه (پارامترهاي) آماري صفات در جامعه اصلي شامل ميانگين، واريانس، انحراف معيار، كمينه و بيشينه و دامنۀ تغييرات محاسبه شد. صفات مورد بررسي عبارت از زمان 50درصد گل‌دهي، تاريخ 90درصد رسيدگي فيزيولوژيك، ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملكرد زيست‌توده (بيوماس)، عملكرد دانه و شاخص برداشت بودند. در هر بلوك از رقم اصلاح‌شدۀ زيبا به‌عنوان شاهد استفاده شد. مقادير فراسنجه‌هاي آماري صفات نشان داد، صفت زيست‌تودۀ كل (وزن كل بوته) تنوع چشمگيري در بين نمونه‌ها داشت و پس از آن شاخص برداشت و وزن هزاردانه بالاترين دامنۀ تغييرات را نشان دادند. نتايج به‌دست‌آمده از همبستگي سادۀ پديدگاني (فنوتيپي)، رگرسيون چندگانۀ گام‌به‌گام نيز نشان داد، اين سه صفت بيشترين تأثير را بر عملكرد دانۀ عدس داشتند. بين شمار روز از كاشت تا 50درصد گل‌دهي و نيز ميانگين ارتفاع بوته رابطۀ مثبت و معني‌دار با عملكرد دانه در جامعه مشاهده شد، كه نشانگر عملكرد بيشتر عدس در نمونه‌هاي دير گل ده و پابلند بود. براي روشن شدن روابط گروهي بين متغيرها تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي انجام گرفت، كه نتايج تجزيۀ هفت صفت مورد بررسي را در سه مؤلفه با توجيه 70درصد تغييرپذيري گروه‌بندي كرد. همچنين، براي اندازه‌گيري و تعيين فاصلۀ ژنتيكي بين نژادگان‌هاي عدس، به كمك تجزيۀ خوشه اي (كلاستر) چهار خوشه‌بندي تشخيص داده شد.
چكيده لاتين :
In order to assess the genetic diversity of traits and to identify the relationships between quantitative traits in lentil, 760 accessions originated from lentil collection of pulses project evaluated at College of Agriculture and Natural Resources of University of Tehran located at Karaj during 2014. Statistical parameters comprised of mean, variance, standard error of means, maximum and minimum range and coefficient of variation measured. Traits included days to flowering, days to maturity, plant height, seed weight, biological yield, and seed yield and harvest index. Each accession sown in one row with 3 meters row length, and cultivar Ziba used as check (control). The result of simple phenotypic correlations and stepwise regression indicated that the total biomass, harvest index and 1000 seed weight mostly affected the seed yield. Positive and significant correlation observed between days to flowering and plant height with seed yield, which resulted in expansion of vegetative period and increasing of plant height among the genotypes that were commonsensical. To clarify the relationship between the variables,a principal component analysis performed, the results of which indicated that seven traits studied in three components account for 70% of the grouping. In addition, to measure and determine the genetic distance between the lentil genotypes, cluster analysis classified them into four clusters.
