كليدواژه :
مادۀ مؤثره , گشنيز , كود آلي , عملكرد زيست توده
چكيده فارسي :
با توجه به اثرگذاري‌هاي سوء‌كاربرد كود‌هاي شيميايي در بوم‌نظام‌هاي زراعي، به‌كارگيري مديريت‌هاي پايدار عنصرهاي غذايي و منابع غير شيميايي، از اولويت‌هاي نظام‌هاي توليد پايدار است. اين تحقيق به‌منظور بررسي تأثير كود دامي و محلول‌پاشي اسيدآمينه بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي گياه دارويي گشنيز در بهار سال 1392 در اراضي تحقيقاتي شركت كشاورزي ران واقع در فيروزكوه انجام شد. اين آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايۀ بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. عامل اول شامل كود دامي در پنج سطح (0، 3، 6، 9 و 12 تن در هكتار) و عامل دوم محلول‌پاشي تركيبي تجاري از چند اسيدآمينه (هيومي‌فورته) در دو سطح (بدون محلول‌پاشي و محلول‌پاشي) بودند. صفات مورد بررسي شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، شاخص سطح برگ، عملكرد زيست‌توده (بيوماس)، عملكرد دانه و درصد اسانس بودند. نتايج نشان داد، بيشترين ارتفاع بوته (83/62 سانتي‌متر) و عملكرد زيست‌توده (71/9281 كيلوگرم در هكتار) با كاربرد 9 تن در هكتار كود دامي به دست آمد. ولي كاربرد 12 تن كود دامي در هكتار باعث بيشترين شاخص سطح برگ (42/1)، عملكرد دانه (84/1399 كيلوگرم در هكتار) و درصد اسانس (56/0 درصد) شد. همچنين محلول‌پاشي اسيدهاي آمينه تأثير معني‌داري بر همۀ صفات مورد بررسي داشت. نتايج مقايسۀ ميانگين نشان داد، بيشترين ارتفاع بوته (27/61 سانتي‌متر)، شاخص سطح برگ (28/1)، عملكرد زيست‌توده (15/7693 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد دانه (92/1110 كيلوگرم در هكتار) و درصد اسانس (50/0 درصد) از محلول‌پاشي اسيدآمينه به دست آمد. نتايج اين آزمايش نشان داد، كاربرد كود دامي و محلول‌پاشي اسيدهاي آمينه در تأمين عنصرهاي غذايي گياه دارويي گشنيز در نظام‌هاي توليد پايدار نقش مؤثري دارند.
چكيده لاتين :
Regarding to the adverse effects of chemical fertilizers in agroecosystems, sustainable management of nutrients and non-chemical inputs are the priorities of sustainable production systems. In order to study the effects of manure and foliar application of amino acid on growth characteristics, seed yield and essential oil of coriander, an experiment was conducted at Firouzkuh, Iran in 2013. The experimental design was randomized complete blocks design with factorial arragment in three replications. The factors were manure application (0, 3, 6, 9 and 12 t/ha) and amino acid spraying (control, spraying). Measured traits were consisted of plant height, stem diameter, leaf area index, biological yield, seed yield and essential oil content in the seeds. Results showed that the highest plant height (62.83cm) and biological yield (9281.71 kg/ha) obtained by using 9 ton manure per hectare. But, applying 12 ton manure per hectare caused maximum leaf area index (1.42), seed yield (1399.84 kg/ha) and essential oil (0.56%). Also, amino acid spraying had significant effects on all traits. Mean comparison showed that amino acid spraying caused maximum plant height (61.27 cm), leaf area index (1.28), biological yield (7693.15 kg/ha), seed yield (1110.92 kg/ha) and essential oil (0.50 %). Results of this investigation showed that applying manure and foliar application of amino acids have a important role in providing nutrients for coriander in sustainable production systems.
