بررسي عملكرد و شاخص‌هاي سودمندي در الگوهاي مختلف كشت مخلوط شويد (Anethun graveolens L.) و شنبليله (Trigonella foenum-graecum L.)

Evaluation of Yield and Indices Advantages at Different Intercropping Patterns of Dill (Anethun graveolens L.) and Fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)

به­ منظور بررسي تاثير الگوهاي مختلف كشت بر اجزاي عملكرد، عملكرد و كارآيي استفاده از زمين در الگوهاي مختلف كشت مخلوط شويد و شنبليله، آزمايشي در مزرعه­اي­ واقع در استان آذربايجان غربي- شهرستان نقده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 91- 1390 به اجرا در­آمد. تيمار­هاي آزمايش شامل كشت مخلوط رديفي (يك رديف شويد + يك رديف شنبليله)، كشت مخلوط نواري (دو رديف شويد + يك رديف شنبليله، سه رديف شويد + يك رديف شنبليله، دو رديف شنبليله + يك رديف شويد، سه رديف شنبليله + يك رديف شويد و دو رديف شويد + دو رديف شنبليله) و كشت خالص هر دو گونه بود. الگوي كشت بر صفات مورد بررسي هر دو گونه اثر معني­دار (01/0p≤) داشت. بيشترين عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي شنبليله از تيمار كشت خالص به­ترتيب برابر با 940 و 3103 كيلو­گرم در هكتار به­دست آمد. نتايج در مورد گياه شويد نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي شويد از كشت مخلوط نواري سه رديف شويد + يك رديف شنبليله به­ترتيب برابر با 860 و 67/4816 كيلوگرم در هكتار حاصل شد. درصد اسانس شويد (85/2 درصد) در تمامي تيمار­هاي كشت مخلوط بالاتر از تيمار كشت خالص (2 درصد) بود. بيشترين سودمندي براساس شاخص­هاي نسبت برابري زمين (90/1= LER) از الگوي كشت مخلوط دو رديف شويد + دو رديف شنبليله و كاهش يا افزايش عملكرد واقعي كل (18/2AYL=) و سودمندي كشت مخلوط (28/1= IA) از الگوي كشت مخلوط سه رديف شنبليله + يك رديف شويد به­دست آمد كه نشان­دهنده افزايش سودمند زراعي كشت مخلوط نسبت به كشت خالص دو گونه دارد.

In order to evaluate the effects of different intercropping patterns on yield components, yield and land use efficiency at diffirent intercropping patterns of dill (Anethun graveolens L.) and fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.), a field experiment was arranged based on a randomized complete block design with three replications at a farm located in West Azerbaijan province- city Nagadeh, Iran during growing reason of 2011-2012. Treatments included row intercropping (one row of fenugreek + one row of dill), strip intercropping (two rows of dill + one rows of fenugreek, three rows of dill + one rows of fenugreek, two rows of fenugreek + one rows of dill, three rows of fenugreek + one rows of dill, two rows of fenugreek + two of dill) and solecropping dill and fenugreek. Intercropping patterns had significant effect on all of mentioned traits. The highest grain yield and biological yield of fenugreek were achieved in solecropping with 940 and 3103 kg.ha-1, respectively. Results showed that the maximum grain yield and biological yield of dill obtained of three rows of dill + one rows of fenugreek with 860 and 4816.67 kg.ha-1, respectively. The essential oil percentage (2.85) of all treatments was higher than solecropping (2). The highest Land equivalent ratio (1.90) was obtained in two rows of fenugreek + two rows of dill. The maximum Actual yield loss (2.18) and Intercropping Advantage (1.28) were obtained in three rows of fenugreek+ one rows of dill that represents an increase advantages in intercropping than solecropping.