بررسي رشد و فنولوژي محصول اصلي و راتون ارقام برنج در سامانه‌هاي زراعي مختلف

Investigation of Growth and Phenology of Main Crop and Ratoon of Rice Cultivars in Differents Cropping Systems

اين آزمايش با هدف ارزيابي فنولوژي رشد محصول اصلي و راتون برنج در سامانه‌هاي زراعي، به‌صورت كرت‌هاي‌ خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه پژوهشي واقع در شهرستان نكا طي سال‌هاي 1390 و 1391 اجرا شد. نظام‌هاي كاشت رايج، بهبوديافته و فشرده[1] به‌عنوان عامل اصلي و ارقام سنگ طارم، طارم هاشمي، ندا و شيرودي به‌عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد كه در نظام كاشت رايج دوره رشد طولاني‌تر بوده و تأخير در وارد شدن به مرحله زايشي به كاهش عملكرد شلتوك محصول اصلي و راتون منجر شد. در نظام كاشت فشرده ايجاد شرايط بهينه رشد باعث افزايش عملكرد شد. بيش‌ترين عملكرد شلتوك محصول اصلي براي دو رقم ندا و شيرودي توليد شد. عملكرد شلتوك راتون رقم طارم هاشمي به‌ميزان 53/7 درصد بيش‌تر از رقم سنگ طارم بود. حداكثر عملكرد شلتوك محصول اصلي در اثر متقابل نظام كاشت فشرده و رقم ندا حاصل شد. بيش‌ترين شاخص برداشت محصول اصلي در اثر متقابل بين نظام كاشت فشرده و رقم شيرودي (12/57 درصد) به‌دست آمد. بالاترين شاخص برداشت راتون نيز در اثر متقابل دو نظام كاشت فشرده و بهبوديافته براي رقم طارم هاشمي مشاهده شد. بنابراين، كاشت ارقام برنج در نظام كاشت فشرده سودمندي بالاتري نسبت به نظام كاشت بهبوديافته و رايج داشت.

This experiment was carried out with aim of evaluation of phenological traits of main crop and ratoon of rice in cropping system, as split plot in randomized complete blocks design with four replications at Neka, Mazandaran, Iran in 2011 and 2012. Planting systems were chosen as main plots (Conventional, Improved and SRI or System of Rice Intensification) and rice cultivars as sub plots (Sang Tarom, Tarom Hashemi, Neda and Shiroodi). The results showed that in conventional system the growth stage was longer and delay to enter there productive phase led to reduction of paddy yeild of main crop and ratoon. In SRI,create optimal conditions for growth cause to increase yield. The most paddy yield of main crop was produced for Neda and Shiroodi cultivars. Paddy yield of ratoon for Tarom Hashemi cultivar was 7.53 % more than Sang Tarom cultivar. The maximum paddy yield of main crop was obtained at interaction of SRI and Neda cultivar. The most harvest index of main crop was achieved at interaction of SRI and Shiroodi cultivar. The highest harvest index of ratoon crop was observed at interaction of SRI and improved systems for Tarom Hashemi cultivar. Therfore, rice cultivars planting in SRI had the higher efficiencythan improved and conventional systems.