مطالعه صفات كمي و كيفي پنج رقم گلابي (Pyrus communis) بومي و خارجي در استان خراسان رضوي

Study of Quantitative and Qualitative Traits of Five Native and Foreign Pear Cultivars in Khorasan Razavi Province

گلابي اروپايي (Pyrus communis) پس از سيب مهم‌ترين ميوه دانه‌دار در سطح جهان است. با وجود ارقام بومي و محلي فراوان در مناطق مهم گلابي‌خيز كشور ما، تاريخچه دقيقي از نحوه گزينش و دستيابي به اين ارقام موجود نيست. به همين منظور در اين پژوهش به بررسي صفات ارقام گلابي كشت شده در استان خراسان رضوي پرداخته شد تا ارقام موجود ارزش‌يابي و معرفي گردند و ضمن بررسي صفات مختلف، كليدواژه‌هايي جهت شناسايي اين ارقام تجاري ارائه شود. 61 صفت كمي و كيفي مختلف مربوط به خصوصيات درخت، برگ، شكوفه و خصوصيات فيزيكو شيميايي ميوه ارقام بومي سبري (از گونه گلابي آسيايي[1]) و دم‌كج‌كرج و ارقام خارجي ويليامز، كوشيا و اسپادونا در محل باغ استقلال واقع در استان خراسان رضوي در قالب يك طرح كاملاً تصادفي با 10 تكرار در سال­هاي 1390 و 1391 مطالعه شدند. نتايج نشان داد كه رقم سبري خيلي ديررس و ساير ارقام ميان‌رس بودند. رقم كوشيا مواد جامد محلول داراي بيشترين درجة بريكس (16/35 درصد) بين ارقام بود. بين نسبت طول به پهناي برگ با طول ميوه (0/07±0/78)، نسبت طول به پهناي برگ با قطر ميوه (0/07±0/77)، وزن ميوه با پهناي گلگاه (0/07±0/78)، وزن ميوه با قطر ميوه (0/02±0/98) و نسبت طول به قطر ميوه با درجة بريكس (0/06±0/80) همبستگي مثبت و معنا‌داري در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت.

Pear (Pyrus communis L.) is the second (after apple) important fruit in the world. There are a lot of local cultivars in our country but there isn’t any exact history of how to select and access to these varieties. This research carried out to evaluate the physicochemical and morphological characteristics in order to identify some native and foreign pear cultivars cultivated in Khorasan Razavi province. Native varieties: Sebri (Asian pear) and Domkajkaraj, also foreign cultivars Williams, Spadona and Koshia were studied at Esteghlal orchard in Khorasan Razavi province during 2 years (2011 and 2012) and 61 different traits related to the tree, leaves, blossoms and physicochemical properties of fruit were evaluated in a completely randomized in the design with 10 replicates. The results showed that Sebri was very late matured and the others were middle. Koshia had a maximum Brix° value (16.35 percent) among cultivars. Between leaf length/ leaf width fruit diameter (0.78±0.07), leaf width ratio (0.77±0.07), fruit weight, width blossom (0.78±0.7), fruit weight, fruit diameter (0.98±0.02), fruit length to diameter ratio with TSS (0.80±0.06) had positive and significant correlation of 1 percent probability level