تأثير سطوح مختلف زئوليت برعملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا قرمز (.Phasaeolus vulgaris L) تحت تنش خشكي در شرايط آب و هوايي كرمانشاه

Effect of Different Levels of Zeolite on Yield of Red Bean (Phasaeolus vulgaris L.) Under Drought Stress in Kermanshah Climate Condition

به‌منظور بررسي اثر زئوليت بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا قرمز رقم اختر در شرايط تنش خشكي آزمايشي در سال 1393 در مزرعه شركت كشت و صنعت تخت شيرين واقع در شهرستان صحنه در استان كرمانشاه به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار اجرا شد. در اين آزمايش تنش آبي به‌عنوان عامل اصلي در 3 سطح، (آبياري طبيعي براساس 60 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير، تنش ملايم خشكي پس از مرحله چهار برگي براساس 90 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير و تنش شديد خشكي پس از مرحله چهار برگي براساس 120 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير) در كرت‌هاي اصلي و زئوليت در 4 سطح (صفر، 5، 10، و 15 تن در هكتار) در كرت­هاي فرعي قرار داده شدند. نتايج نشان داد كه سطوح مختلف تنش خشكي تأثير معني­داري در سطح آماري يك درصد بر ارتفاع بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملكرد دانه، عملكرد زيستي و شاخص برداشت گذاشت، و اين صفات را كاهش داد. هم‌چنين سطوح مختلف زئوليت بر تعداد غلاف در بوته در سطح آماري پنج درصد و بر ارتفاع بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي و شاخص برداشت در سطح آماري يك درصد معني‌دار شد و اين صفات را افزايش داد. اثر متقابل بين تنش خشكي و زئوليت در هيچ كدام از صفات مورد بررسي معني‌دار نشد.

In order to investigate the effect of zeolite on yield and yield components of red beans under drought stress in the field, an experiment was conducted in 2014 in the Takhte Shirin Plantation Company located in the Sahneh, Kermanshah through split plot based on a randomized complete block design with 3 replications. In this experiment, water stress was the main factor with 3 levels, (normal irrigation based on 60 mm evaporation from evaporation basin, mild drought stress after the four-leaf stage based on 90 mm evaporation from evaporation basin and severe drought stress after the four-leaf stage based on the 120 mm evaporation from evaporation basin) considered in the main plot, and zeolite with 4 levels (0, 5, 10 and 15 t/ha) was placed in the sub plots. The results showed that different levels of drought stress caused a significant reduction (P<0.001) in plant height, the number of seed per pod, number of pods per plant, hundred seed weight, seed yield and biological yield traits. Different levels of zeolite also increased the number of pods per plant and plant height (P<0.05), number of seeds per pod, seed weight, seed yield, biological yield and harvest index (P<0.001).The interaction between drought stress and zeolite was not significant in any of investigated attributes.