بررسي و تبيين عوامل مؤثر در ايجاد و استمرار بحران سوريه برمبناي مدل پژوهشي برچر

بحران سياسي كشور سوريه، يكي از پيجيده‌ترين بحران‌هاي منطقه‌اي چند دهه اخير است كه در جريان آن، علاوه‌بر عوامل داخلي، عوامل و بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي نيز براساس راهبردها و منافع ملي خود نقش‌هايي گوناگون را در فرايند اين بحران اعمال‌مي‌كنند؛ اين در حالي است كه شناخت عوامل و بازيگران مؤثر در هر بحراني، مهم‌ترين نقش را در تبيين آن بحران و كشف راه‌هاي پايان‌دادن به آن برعهده‌دارند؛ براساس اين، پرسش اصلي نوشتار حاضر، اين است كه «مهم‌ترين عوامل و بازيگران زمينه‌ساز، استمراربخش و تشديدكننده بحران سوريه چه بوده‌اند؟». يافته‌هاي مقاله كه با رويكرد تحليلي- تبييني و با روش مطالعه موردي و متكي به مدل پژوهشي برچر (كه با نمايشي از تركيب مراحل بحران و عوامل و علل ايجادكننده و تشديدكننده آن) براي تبيين بحران در قالب چهار مرحله تعيين‌كننده «ايجاد، گسترش، كاهش و پيامد» مي‌كوشد و همچنين با اتكا بر داده‌هاي كتابخانه­اي درخصوص مهم‌ترين عوامل زمينه‌ساز و تشديدكننده بحران سوريه به‌دست‌آمده‌است، از آن، حاكي است كه «قطب‌بندي و چندمركزي‌بودن بحران سوريه، بين‌المللي‌شدن گستره نفوذ اين بحران، تعارض مستمر و طولاني‌مدت، چنددستگي اقليت‌هاي قومي، نظام سياسي غيرقابل‌انعطاف و دخالت گسترده بازيگران دولتي خارجي» ازجمله مهم‌ترين عوامل زمينه‌ساز و تشديدكننده بحران سوريه هستند؛ درنتيجه، با وجود اين عوامل پيچيده داخلي و بين‌المللي به‌نظرنمي‌رسد كه شرايط مناسب براي پايان بحران سوريه در كوتاه‌مدت، فراهم باشد ولي درصورتي‌كه طرف‌هاي مخاصمه به حل بحران، مايل باشند، مي‌توانند با ايجاد ترتيب‌هاي امنيتي جديد در منطقه، ميزان حضور و نفوذ خود را بازتعريف‌كرده، سازوكارهاي (مكانيسم‌هاي) سياسي مناسب را براي همزيستي مسالمت‌آميز پيداكنند