نوعثماني گري و نوسلفيت: مقايسه موردي فتح‌الله گولن و يوسف القرضاوي

Neo-Ottomanism and New Salafism:The comparative compare Fattullah Gulen and Yussuf Gardawi

نوعثماني‌گري و نوسلفي و تعابير مختلف درخصوص آن، ‌يكي از مسائل مهم امروزين انديشمندان جهان اسلام محسوب‌مي‌شود. ازجمله متفكراني كه در اين قلمرو داراي ديدگاه‌هايي قابل‌مطالعه هستند، مي‌توان به ديدگاه فتح‌الله گولن، مبدع اسلام اجتماعي و يوسف القرضاوي از انديشمندان شاخص نوسلفي اهل سنت اشاره‌كرد كه بازتاب‌هاي اجتماعي و سياسي در ميان گروه‌ها و جريان‌هاي فكري - سياسي برادران اهل سنت داشته‌است. اين تحقيق با استفاده از روش توصيفي - تحليلي و با بهره‌گيري از رويكرد تطبيقي انجام‌مي‌شود؛ مقايسه تفكر اين دو انديشمند، نشان‌دهنده شباهت‌ها و تمايزهاي ادراكي آنان از اسلام است و درنتيجه، مقايسه تفكرهاي نوعثماني گولني با طرح‌هاي (ايده‌هاي) نوسلفي اخواني قرضاوي مشخص‌كرد كه ديدگاه آنها درخصوص دين و دولت، به‌طوركامل با هم تناقض‌دارد. گولن، اسلام را امري قلبي و جداي از سياست مي‌داند درحالي‌كه قرضاوي، جدايي دين از سياست را با اسلام بيگانه مي‌خواند؛ بنابراين اگرچه گولن، سكولاريسم را ترويج‌مي‌كند، قرضاوي معتقد است كه سكولاريسم در اسلام هيچ‌گاه پذيرفته‌نبوده‌است. در بعد شباهت‌ها، ديدگاه‌هاي گولن و قرضاوي درباره دموكراسي، به‌طورتقريبي به هم نزديك بوده و هر دو نفر، دموكراسي را مي‌پذيرند؛ در همين راستا گولن و قرضاوي (هر دو) زنان را از عناصر جامعه مدني مي‌دانند ولي قرضاوي برخلاف گولن، رعايت تمامي شئون اسلامي را پيش‌شرط حضور زنان در جامعه مي‌داند؛ بنابراين درحالي‌كه گولن، تفكر نوعثماني را توصيه‌مي‌كند كه به ارزش‌هاي قومي و نژادي، آميخته است و با اصول و مباني امت واحده اسلامي در قرآن و سيره پيامبر، حضرت محمد مصطفي (ص) تقابل‌دارد، درمقابل، قرضاوي به عدم اصالت قوميت و نژاد و اصالت امت واحده اسلامي، معتقد بوده كه به مباني اسلامي نزديك‌تر است

Neo-Ottomanism and new Salafism: The comparative compare of Fethullah Gülen and Yusuf al-Qaradawi Neo-Ottomanism and new Salafism and the different expressions and explanation of it are among the most important subjects. Two thinkers who have appropriate comments to study in this category are Fethullah Gülen 'inventor of social turkish islam' and al-Qaradawi 'one of the most prominent thinkers of new Salafism in Sunni Islam, that was social and political reflection in Sunni group '. This essay is done by descriptive-analytic method and comparative lookout. The comparison of their viewpoint shows their similarities and differences in Islam understanding. So The comparison of Neo-Ottomanism of Gülen with the new Salafy Ikhvani ideas of al-Qaradawi showed their viewpoint on religion and politics completely contradicts. Gülen sees Islam as an issue related to heart and separated from politics. al-Qaradawi believes the separation of religion and politics is far from Islam. So, although Gülen promotes secularism, al-Qaradawi believes that secularism never accepted in Islam. But in their similarities aspect, Their ideas about democracy is near together and both of them accept democracy. Hence, Gülen and al-Qaradawi account women as agents of civil society, in opposition Qaradawi believes respecting all Islamic manners is a prerequisite for women’s attendance in society. while Gülen advices the Neo-Ottomanism theory which is mixed by pedigree and native values and opposes joined Isamic nation`s principles and bases. In the opposite, Qaradawi don`t belive to originality of nation and pedigree in joined Isamic nation which is more neared to pure Islam`s sources.