بررسي فرهنگ سازماني حاكم بر مراكز آموزش پزشكي: گامي در مسير بهسازي محيط‌هاي آموزش پزشكي (مورد مطالعه: دانشگاه علوم پزشكي اراك)

An Assessment of Organizational Culture of Medical Centers: a Step in the Direction of Improving Medical Education Environment Study Case: Arak University of Medical Sciences

زمينه و هدف: ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺑﻘﺎي ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮه وري ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺑﺮﺧﻮرداري از اﻧﺴﺠﺎم در ارزش ﻫﺎ و ﺑﺎورﻫﺎ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ آن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. لذا ﻫﺪف از ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اراك ﺑﻮد. روش: نوع تحقيق توصيفي پيمايشي بود. جامعه مورد نظر، كليه اعضاي هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي اراك به تعداد 273 نفر بودند كه با استفاده از فرمول كوكران 162 نفر به عنوان نمونه بدست آمد. ابزار پژوهش، پرسش نامه فرهنگ سازماني در 42 گويه در قالب چهار مولفه (فرهنگ عقلاني، توسعه اي، اجماعي و سلسله مراتبي) با مقياس پنج درجه اي ليكرت بود. روايي پرسشنامه بصورت محتوايي توسط متخصصان تاييد شد. پايايي پرسشنامه از طريق ضريب آلفاي كرونباخ 84/0 برآورد گرديد. تحليل داده ها در سطح توصيفي (فراواني، درصد، ميانگين و انحراف معيار) و استنباطي (آزمون t تك نمونه اي و تحليل واريانس چندگانه) با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 انجام گرفت. يافته ها: يافته ها نشان داد فرهنگ سازماني دانشگاه علوم پزشكي اراك در بعد عقلاني داراي ميانگين 57/0±4/3، توسعه اي 56/0±33/3 و اجماعي 62/0±27/3 بالاتر از حد متوسط و در سلسله مراتبي با ميانگين 63/0±69/2 پايين تر از حد متوسط است. نتيجه گيري: اعضاي هيات علمي، فرهنگ سازماني دانشگاه علوم پزشكي اراك را بيشتر عقلاني، توسعه اي و اجماعي مي دانند و معتقدند كه فرهنگ دانشگاه، بر ﻧﻮآوري و ﺗﻮﺳﻌﻪ، رﻳﺴﻚ ﭘﺬﻳﺮي و ﺧﻼﻗﻴﺖ، رقابت، تحقق اهداف و اثربخشي تاكيد بيشتري دارد و رﺳﻤﻴﺖ ﮔﺮاﻳﻲ، تمركز، قوانين و مقررات رسمي و ثبات كمتر مورد تاكيد است.

Background and Objective: One of the main factors for the maintenance of each organization which leads to increasing its productivity is having organizational cultural consistency. Thus the purpose of this research was to study organizational culture of medical centers. Materials and Methods: In this descriptive-survey study, research population was all faculty members in Arak University of Medical Sciences that 176 people were selected using Cochran Formulate and stratified random sampling. Data was collected using organizational culture questionnaire with 42 items in four components (intellectual, development, consensus and hierarchical) in terms of Likert scale. Content and constructive validity of the questionnaire were confirmed and its reliability coefficient was calculated (0.84) using Cronbach Alpha. Data analysis was done through descriptive and inferential statistics by SPSS18 and Amos Graphic statistical software. Results: Findings showed that mean score of organizational culture in Arak University of Medical Sciences in intellectual component (3.4±0.57), development (3.33±0.56) and consensus (3.27±0.62) were higher than the average and hierarchical mean score (2.69±0.63) was lower than the average. Also there is no significant difference between faculty members' point of view on organizational culture in terms of gender, field of study, scientific rank, employment status and years of service. Conclusion: Faculty members believed that organizational culture was higher than intellectual, culture of development and consensus which in turn have more emphasis on innovation and development, risk-taking, efficiency and effectiveness and less emphasis on formalization, centralization, and rule and stability.