بررسي تاثير آموزش روانشناختي مبتني بر شبكه ي اجتماعي مجازي بر تاب آوري مراقبين خانوادگي مددجويان با اختلالات رواني شديد

The Effect of Virtual Social Network Based Psycho-education on Resilience of Family Caregivers of Clients with Severe Mental Disorders

مقدمه: آموزش روانشناحتي ممكن است بر مراقبين خانوادگي مددجويان با اختلال هاي رواني تاثير مثبتي داشته و وضعيت هاي مثبت رواني مانند تاب آوري را در آنها ارتقا دهد. هدف از مطالعه حاضر بررسي تاثير آموزش روانشناختي مبتني بر شبكه اجتماعي مجازي بر تاب آوري مراقبين خانوادگي مددجويان با اختلال هاي رواني شديد است.روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي به شكل پيش آزمون و دو پس آزمون با دو گروه كنترل و آزمايش است كه در مركز آموزشي درماني روانپزشكي ايران در سال 1396 در شهر تهران انجام شد. در مطالعه حاضر تعداد 72 نفر از مراقبين خانوادگي مددجويان با اختلال هاي رواني شديد با دامنه سني 65-18 شركت نمودند. به منظور جلوگيري از انتشار اطلاعات، ابتدا گروه كنترل و سپس گروه آزمايش مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه گيري بصورت مستمر و غير احتمالي صورت گرفت. به منظور جلوگيري از آلودگي اطلاعات نمونه گيري ابتدا براي گروه كنترل و سپس براي گروه آزمايش انجام شد. گردآوري داده ها با استفاده از پرسشنامه جمعيت شناختي و ابزار تاب آوري كانرديويدسون (cd-risc-2003) قبل از مطالعه، بلافاصله بعد از اتمام آموزش و 4 هفته بعد از آن انجام گرفت. آموزش مجازي براي گروه آزمايش از طريق تلگرام و به مدت چهار هفته انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss-24 و آزمونهاي t مستقل، t زوجي و آناليز واريانس با اندازه هاي تكراري تحليل شدند.يافته ها: نتايج حاصل از بررسي مشخصات جمعيت شناختي نمونه ها، نشان داد كه هر دو گروه همگن بودند. نتايج حاصل بر اساس آزمون تي مستقل نشان داد كه ميانگين تغييرات نمره تاب آوري در دو گروه آزمايش و كنترل، از نظر آماري تفاوت معني دار داشته و در گروه آزمايش افزايش يافته است (p<0.001). همچنين نتايج آزمون تي زوجي نشان داد كه تغييرات نمره تاب آوري در گروه آزمايش از نظر آماري تفاوت معني داري داشته و در مرحله پس آزمون اول بيشتر از مرحله پيش آزمون، در مرحله پس آزمون دوم بيشتر از مراحل پس آزمون اول و پيش آزمون بوده است (p<0.001).نتيجه گيري: نتايج اين پژوهش نشان داد كه آموزش روانشناختي مبتني بر شبكه اجتماعي مجازي موجب ارتقاي تاب آوري مراقبين خانوادگي مددجويان با اختلال هاي رواني شديد مي شود. با توجه به كم هزينه بودن و دسترسي سريع افراد به شبكه هاي مجازي، مي توان از محتواي اين برنامه آموزشي بصورت گسترده براي مراقبين خانوادگي استفاده كرد.

Psycho-education may positively impact the family caregivers of clients with severe mental disorders and promote in them such positive psychological states as resilience. The purpose of the present study is to examine the effect of virtual social network based psycho-education on resilience of the family caregivers of clients with severe mental disorders. Methods The present research is a semi-experimental study in the form of a pre-test and two post-test with two control and test groups conducted in Iran Psychiatric Center in Tehran in 2017. 72 family caregivers of clients with severe mental disorders, with the age of 18 to 65, participated in the present study. To avoid the spread of the information, the control group was first studied and the test group was studied later. Sampling was conducted in a continuous and non-probable form. Data collection was conducted through demographic questionnaire and Conner-Davidson Resilience Scale (CD-RISC-2003) before the study, immediately after the training, and 4 weeks after that. The virtual training (Psycho-education) was conducted through a telegram channel for four weeks. The data were analyzed by means of SPSS-24 software, and the independent T tests, couple T, and variances were analyzed by repetitive values. Results The results of the study of the demographic features of samples showed that both groups were homogeneous. Based on the independent T test, the results showed that the change average of resilience score in both test and control groups had meaningful difference statistically, and that the average increased in the test group (P<0.001). Also, the results of the couple T test showed that the changes in resilience score in the test group had a meaningful difference statistically, and that the changes in post-test stage were greater than the pre-test stage; they were greater in the second post-test compared to the first post-test and pre-test stages (P < 0.001). Conclusions The results of this research showed that the virtual social network based psycho-education promotes the resilience of family caregivers of clients with severe mental disorders. Given the low cost of, and fast access to, social networks, the contents of this training plan can be widely utilized for family caregivers.