بررسي تطبيقي سبك ادبي ميرزا علي اكبر صابر طاهرزاده و اشعار سيد اشرف الدين گيلاني

در پژوهش حاضر، تأثير اشعار فكاهي انتقادي ميرزا علي‌اكبر صابر طاهر زاده بر سبك ادبي اشعار سيد اشرف‌الدين گيلاني در روزنامة نسيم شمال بررسي شده است. علي‌اكبر صابر طاهرزاده يك مكتب ادبي را در ادبيات آذربايجان پايه‌ريزي كرد. اين شاعر در زمان انقلاب مشروطه، در آثار خود مفاهيمي همچون مبارزه با جهل، خرافات، بي‌سوادي، پاسداشت حقوق زنان و ... را با انديشه رئاليستي تبيين و با قلمي ساده و عاميانه سروده و در روزنامة ملا نصرالدين منتشر ‌كرده است. او اشعار زيادي را در بحبوحة انقلاب مشروطة ايران سرود. علاوه ‌بر اين‌كه از سبك ادبي او در آذربايجان تقليد شد، هم‌زمان در ايران، سيد اشرف‌الدين گيلاني تحت تأثير او در روزنامة نسيم شمال، اشعاري فكاهي با زباني ساده و فرم و محتوايي جديد سرود. اين اشعار به ‌صورت اقتباس، نظيره و ترجمه‌ مي باشند. همچنين در برخي آثار او، ردپاي انديشه‌هاي صابر را نيز مي توان يافت. ويژگي هاي رفتاري موجود در شخصيت‌هاي اشعار صابر در شعر سيد اشرف‌الدين منعكس شده اند؛ از اين‌ رو مي‌توان گفت كه او فقط تقليدو يا اقتباس نكرده، بلكه بر حسب ذوق شاعري خود، لحن، زبان، آهنگ شعر را تغيير داده است. او در بعضي از اشعار، مضمون اصلي را از صابر گرفته و بنا بر سليقة خود و البته ضرورت، ابيات ديگري را به آن اضافه كرده است. اين جنبه از شعر سيد اشرف‌الدين از نظر محققان پنهان مانده است. از اين ‌رو در اين پژوهش، ابعاد اين گونه از تأثيرپذيري سيد اشرف‌الدين از صابر بررسي و آشكار شده است.